MESLEKİ YAZIŞMALAR ÇALIŞMA KİTAPÇIĞI (BYA203U)

www.onlinefotokopi.com

#-

Ara (Vize) Sınav Öncesi Son Hazırlık - Pratik Bilgiler

Aşağıdaki ifadelerdeki sınava girmeden birkaç saat önce mutlaka ezberleyin. Tamamı çıkmış sorulardan derlenmiştir. Sınav esnasında çok faydasını göreceksiniz.(Altı çizili kelimeler olumsuzdur!! Çok dikkat ediniz.)

1) "Ekonomiklik" yazı yazma eyleminde bireyin kazanması gereken temel davranışlardan sayılmaz.

2) Yazılış ve söylenişleri aynı fakat aralarında anlam ilişkisi olmayan sözcüklere Eş sesli (sesteş) sözcükler denir

3) Etkin bir yazı için seçilen konunun ana düşüncesinin sınırları içinde kalmasına Yazıda birlik denir

4) Sözcüklerin gerçek ve yan anlamları dışında, ilişki veya benzerlik yoluyla başka bir kavramı ifade etmek ya da anlatıma etkileyicilik kazandırmak üzere kullanımına anlambilimde Mecaz denir

5) Tüm resmi dairelerin yazışmalarında, yazıların bir örnekliliğini ve kurallara uygun biçimde hazırlanması sağlamak için Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen yönetmeliği hazırlayan kurum Başbakanlık

6) "Deyim ve atasözlerinin yanlış kullanılması" biçimle ilgili bozukluklardan değildir.

7) "Okuyucular ile aynı açıdan bakmayı öğrenebilmek" yazı yazma çalışmaları sırasında bireylerin elde ettikleri kazanımlardan değildir.

8) Sözcük ve şekillerin çıkış yerlerini, bir başka deyişle kökenlerini araştıran bilim dalı Etimoloji

9) "Yabancı teknik kavramlar kullanmaya özen gösterilmesi" George Orwell?e göre üslup yönünden doğru iletişimin ilkelerinden biri değil.

10) Resmi yazılarda yazının önceki bir yazıya ek ya da karşılık olduğunu veya bazı belgelere başvurulması gerektiğini belirten bölüme İlgi denir

11) Konular, kavramlar ve düşünceler arasındaki benzerlik veya farklılıkları tanımlarken kullanılan yöntem Karşılaştırmalı yöntem

12) "Rica ederim." üst makamlara yazılan resmi yazılarda kullanılan bitiş ifadelerinden biri değil.

13) "Kendi kendine konuşur gibi yazmak" yazının anlaşılırlığım artırmak için uyulması gereken ilkelerden sayılmaz.

14) Düşünceleri, nesneleri veya olayları sınıflar halinde sunmak için kullanılan yöntem biçimi Konusal

15) Taranabilir bir içerik oluşturabilmek için yazının sahip olması gereken format Madde işaretleri ve numaralandırılmış listeler olması

16) İletişimin etkili bir biçimde gerçekleşebilmesi için uyulması gereken Mk ilke Odaklanma

17) "Kısaltma kullanmak" etkili yazma ilkelerinden değildir.

18) Tarih, gelişim süreci veya sorunun tanımlanması gibi yazılarda kullanılan yöntem Kronolojik yöntem

19) Paragraflar arası geçişlerle ilgili olarak uzun yazılarda bir ana bölümden diğerine geçmenin en etkili yolu Başlık kullanmak

20) Resmi yazılarda konu yan başlığının doğru yazılışı Konu:

21) "Not" resmi yazılarda bulunması gereken belge bölümlerinden sayılmaz.

22) "Doğru bilgi verilmemesi" anlatım bozukluklarına neden olan faktörlerden sayılmaz.

23) Duygu ve düşünceleri daha açık ifade etmek, cümlenin yapısını ve duraklama noktalarını belirlemek, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirtmek üzere kullanılan işaretlere Noktalama İşaretleri denir

24) "Sabit bakış açısı" amacına ulaşması istenen yazıyı yazan bireyde bulunması gereken niteliklerden değildir.

25) Okuyucuları yazanın bakış açısına yaklaştırmak istendiğinde kullanılan yöntem Mantık yöntemi

26) "Kuruma Özel" resmi yazılarda gizlilik derecelerinden değildir.

27) "Sayı ve evrak kayıt numarası" taranabilir içerikli bir yazının sahip olması gereken formatlardan değildir.

28) "İlham" etkili bir iletişim gerçekleşebilmesi için gerekli ilkelerinden biri değildir.

29) "Yazının görünümünün belirlenmesi konu ve temanın açıklanması" etkin bir yazı için gelişme bölümünde bulunması gereken unsurlardan biri değil.

30) Canlı ve cansız varlıkların dikkat çeken özelliklerini diğer varlıklarla ortak yada ayrışan yönlerini ifade ederek kullanan anlatım biçimi Betimleyici

31) Sayısı B.02.0.PPG.0.12-383-00258/253 olarak gösterilen bir resmi yazının kurum ve evrak kayıt numarası 00258/253

32) "Dosya Planı" resmi yazılarda yazıların bir örnekliliğini ve kurallara uygun biçimde hazırlanmasını sağlayan bölümlerden sayılmaz.

33) "Mümkün olduğu kadar kısaltma kullanılması" etkili yazma için uyulması gereken ilkelerden sayılmaz.

34) "Amaca ulaşma çabasına destek olacağı düşüncesi ile ima içerek sözcük kullanımının gerektiği" yazanın hedef kitleyi irdelerken ele alması gereken noktalardan sayılmaz.

35) Pasif cümle kurulmasının uygun olduğu durum Öznenin önemli olmadığı durumlarda

36) Sözcük yığınları arasında kaybolmadan veya saklanmadan aktarılmak istenenin verilmesine Açık ve sade olma denir

37) "Tümleç yanlışları" anlatım bozukluklarına yol açan anlam ile ilgili bozukluklardan değildir.

38) "Okuma hızını artırmak" noktalama işaretlerinin işlevlerinden biri değildir.

39) Yazının kapsam yönünden kontrolü için kullanılan soru cümlesi Yazı monotonluktan uzak mı

40) "Farklı yaşam deneyimlerine sahip olmak" bireylerin yazı yazma sürecinde karşılaşabileceği sorunlardan değildir.

41) Paragrafların ideal cümle sayısı sınırı 3-7

42) İş yazısında sayfa numaraları verilirken rakamlarının yazılış şekli Yalın

43) "Noter tarafından düzenlenmesine" şikâyet yazılarında dikkat edilmesi gereken noktalardan biri değil.

Kaynak: www.onlinefotokopi.com

#-

Ünite 1 : Yazışmaların Niteliksel Özellikleri

Kaynak: www.onlinefotokopi.com

Kaç Defa Soruldu?

Etkin bir yazı için seçilen konunun ana düşüncesinin sınırları içinde kalmasına ne ad verilir? 3  defa soruldu

Aşağıdakilerden hangisi düşüncenin belli işaretlerle tespit edilmesi olarak tanımlanır? 2  defa soruldu

Aşağıdakilerden hangisi etkili yazma ilkeleri arasında yer almaz? 2  defa soruldu

Bir kişinin kendine ait yazılı iletişim üslubuna sahip olduğu aşağıdakilerden hangisi ile anlaşılır? 2  defa soruldu

Etkili yazma ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 2  defa soruldu

?Yazı? ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 2  defa soruldu

Sık sorulan soruların hangi yıllara ait olduğunu görmek için özetin sonundaki çıkmış soruları inceleyiniz.

Kısa Özet

Sayısız tanımı olan iletişimin kavramının tanımlarından biri "zihinler ya da insanlar arasında kurulan düşünce, niyet ve anlamların bir zihinden diğerine aktarılmasını sağlayan etkileşim, belirli bir düşünce ya da söylenimler türünden fiziki araçlarla, bir insandan kişi ya da zihnen bir başkasına aktarılma süreci" dir. Bir başka deyişle iletişim "belli bir şeyi anlatmak isteme, önermesel bir tavrı bir dinleyici ya da dinleyiciler topluluğuna dilsel veya farklı yollarla aktarma eylemi" olarak tanımlanabilir. Konuşma, dinleme, yazma ve okuma unsurları üzerinden gerçekleşen iletişim kavramı sayesinde insanlar ve toplumlar kendilerini ifade edebilmekte, birbirlerini anlayabilmekte ve bildiklerini başkalarına aktarabilmektedirler. Kaynak; gönderici, ileti ve dinleyici; alıcı biçiminde oluşan iletişimin ana öğelerinde yalnızca alıcının iletiyi doğru bir biçimde alması değil iletiye kaynak tarafından yüklenen anlamın da doğru bir biçimde algılaması başarılı bir iletişimin gerçekleşmesi için önem taşımaktadır. İletişim kavramının etkili bir biçimde gerçekleşebilmesi için beş ilke söz konusudur: İlk ilke olarak nitelendirilen odaklanmada, kaynağın veya göndericinin fikrinin açık ve net bir biçimde iletilmesi ve bu amaçtan ayrılmaması gerekmektedir. Konuya doğru bir biçimde odaklanamamak çalışanlar ve insanlar arasındaki iletişimi olumsuz bir biçimde etkilemektedir. Düzenli olmada, konunun mantığa dayalı bir sıra ile sistematik olarak sunulması gerekmektedir. Açık ve sade olma konusunda aktarılmak istenenin sözcük yığınları arasında kaybolmadan veya saklanmadan verilmesi gerekmektedir. Farkındalık konusunda, paylaşılmak istenen düşüncenin karşı taraftaki genel bilinme düzeyini, yaklaşımlarını ve ilgi seviyelerinin tespitinin yapılmasını gerektirmektedir. Desteklemede ise verilmek istenen mesajın desteklenmesi ve bir mantık silsilesi dahilinde sunulması iletişim kurulan hedef kitle üzerinde güven uyandırmaktadır. Yazı bir araştırma ürünü olduğu, kapsamlı bir şekilde düşünülerek hazırlandığı, kalıcılığı olduğu, örgütün iç ve dış çevresi ile ilişki kurma aracı olduğu, belleğe yardımcı olduğu, hazırlayanın kişiliğini yansıttığı için önemlidir. Yazının herhangi bir konuda bilgi vermek, olumlu bir izlenim bırakmak, bir şey yapmaya yöneltmek gibi bir amacı, iletilmek istenen bir mesajı ve etkilemek istenilen bir alıcısı vardır. Yazı; düşüncenin belli işaretlerle tespit edilmesi, yazma işi; alfabe; harfleri yazma biçimi; herhangi bir konuda yazılmış bilim, düşünce ve sanat ürünü; anlam, sanat veya biçim bakımından yazılan şey, makale olarak tanımlanmaktadır. Yazı ile birlikte düşüncelerin kalıcı olması, taşınması ve yayılması kolaylaşmıştır. Ayrıca yazılı iletişim ispat belgesi yerine geçer. Günlük dilde yazılı iletişimin önemini vurgulayan sözler vardır: "Söz uçar yazı kalır", "yaptığını yaz, yazdığını yap", "âlim unutmuş, kalem unutmamış" gibi. Sözlerden de anlaşılacağı üzere unutulmaması istenen şey yazılmalıdır. Sözlü iletişim unutulabilir, göz ardı edilebilir ya da amacından sapabilir ama yazılı belgeler yıllarca aynen saklanabilir. Konuşmanın etkili olmadığı pek çok durumda yazı etkili olur. Emir ve yönergeler yazıya döküldüğünde yaptırım gücü fazlalaşır. Yazılı iletişimin amacı, hedefin belli bir davranış değişikliği göstermesini sağlamaktadır. Yazıyı okuyanı inandırmak ve etkilemek, iletişimin temel amaçlarından birisi olduğu gibi yazının da amacını oluşturmaktadır. Yazılı anlatımın etkili olabilmesi için yazıda sunulan düşüncelerin somut olarak ifade edilmesi gerekmekte, anlatım kısa, yalın ve kolay anlaşılabilecek cümleler yoluyla açıklanmalıdır. Yazının içeriğinde düşüncelerin yer aldığı cümlelerin birbirleriyle uyumlu olmaları, çelişkili ve tutarsız ifadelerin yer almaması etkin bir yazım kuralı olarak ifade edilmektedir. Düşüncelerin başında ve sonunda uyum ve tutarlılık olması, birbirine ters düşen ifadelerin yer almaması gerekmektedir. Yazıların okuyanda davranış değişikliği sağlaması için de ilgi çekici ve etkin nitelikte olması gerekir. Yazı içerisinde verilen her bilgiisimler, tarihler, sayılar, yer isimlerimutlaka doğru olmalı yanlışlık yapılmamalıdır.Yazılı anlatımda konuşmada olduğu gibi seslendirmenin, tavır, jest ve mimiğin katkısı yoktur. Bu nedenle yazı dilinin etkileyici olması gerekir. Yazılacak yazıların planlaması veya yazılan yazıların kontrolü sürecinde 5N 1K kuralından yararlanılabilir. Bir yazının ne, niçin, ne zaman, nasıl, nerede, kim sorularına cevap vermesi beklenir.

Kısa Kısa

• GİRİŞ
İletişim kavramı literatürdeki terim anlamıyla "zihinler ya da insanlar arasında kurulan düşünce, niyet ve anlamların bir zihinden diğerine aktarılmasını sağlayan etkileşim, belirli bir düşünce ya da söylenimler türünden fiziki araçlarla, bir insandan kişi ya da zihnen bir başkasına aktarılma süreci" olarak ifade edilmektedir. Diğer bir ifade ile "belli bir şeyi anlatmak isteme, önermesel bir tavrı bir dinleyici ya da dinleyiciler topluluğuna dilsel veya farklı yollarla aktarma eylemi" olarak tanımlanmaktadır. İnsan unsurunun yapı itibariyle sosyal bir varlık olması, kendini ifade etmek istemesi ve diğer insanları anlamak ihtiyacı içerisinde olması ve arkadaş edinme, aile kurma gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla iletişim kurmaya gereksinim duymaktadır. İnsanın sosyal bir varlık olarak gelişmesi iletişim sürecine bağlı olmaktadır. Duygularını paylaşamadığı sürece yaşamanın anlamı insan için birşey ifade etmeyecektir. İletişim kavramının ve sürecinin temel görevi sadece duyguların ifade edilmesi ile sınırlı kalmamaktadır. Düşünce ve zihin içerisinde yapılan seyahatlerin sonucu ortaya çıkan bilginin aktarılması anlamına da geldiği için eğitim ve öğretim konularında da temel bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Örgütler arası ilişkilerde olduğu kadar eğitim ve öğretim konularındaki ilişkiler dahilinde en temel çatı olarak toplumsal yapının iletişime duyduğu gereksinim hayati bir biçimde önem taşımaktadır. Konuşma, dinleme, okuma ve yazma unsurları üzerinden gerçekleşen iletişim kavramı sayesinde insanlar ve toplumlar kendilerini ifade edebilmekte, birbirlerini anlayabilmekte ve bildiklerini başkalarına aktarabilmektedirler. Bu sayede boş bir kalabalıktan toplumsal düzeye doğru ilerleme göstermektedirler. Kaynak; gönderici, ileti ve dinleyici; alıcı biçiminde oluşan iletişimin ana öğelerinde yalnızca alıcının iletiyi doğru bir biçimde alması değil iletiye kaynak tarafından yüklenen anlamın da doğru bir biçimde algılaması başarılı bir iletişimin gerçekleşmesi için önem taşımaktadır.
• YAZININ AMACI
İletişimde yazı önemli bir yer tutar. Yazı yazmak ve yazılanları okumak önemli bir ihtiyaçtır. Yazı bir araştırma ürünü olduğu, kapsamlı bir şekilde düşünülerek hazırlandığı, kalıcılığı olduğu, örgütün iç ve dış çevresi ile ilişki kurma aracı olduğu, belleğe yardımcı olduğu, hazırlayanın kişiliğini yansıttığı için önemlidir. Yazının herhangi bir konuda bilgi vermek, olumlu bir izlenim bırakmak, bir şey yapmaya yöneltmek gibi bir amacı, iletilmek istenen bir mesajı ve etkilemek istenilen bir alıcısı vardır. Yazının sözlüklerde ve literatürde yer alan pek çok tanımı bulunmaktadır: Yazı; düşüncenin belli işaretlerle tespit edilmesi, yazma işi; alfabe; harfleri yazma biçimi; herhangi bir konuda yazılmış bilim, düşünce ve sanat ürünü; anlam, sanat veya biçim bakımından yazılan şey, makale olarak tanımlanmaktadır. Yazı yazma eylemi, bir konuda karşılıklı yazı yazma, haberleşme ve muhabere olarak tasvir edilen eylemler ise yazışma olarak ifade edilmektedir. Nitelik ise Türk Dil Kurumu sözlüğünde; bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu başka şeylerden ayıran özellik, vasıf, keyfiyet; bir şeyin iyi veya kötü olma özelliği, kalite; bireyi, nesne veya yaşantının bir yönünü ötekilerden ayırt etmeye yarayan ve ölçülebilen özellik olarak tanımlanmaktadır. Özellik ise; bir şeyin benzerlerinden veya başka şeylerden ayrılmasını sağlayan nitelik, hususiyet ve spesyalite olarak literatürde ifade edilmektedir. Söz kavramı yazıdan eski olmasına rağmen bir duyguyu veya düşünceyi yaymadaki gücünün sınırlı olması, buna rağmen aynı duyguların yazı kavramı ile kalıcı olması, isteklerin daha kolay bir biçimde yayılması ve iletilmesi sağlanmaktadır. Yazı ile birlikte düşüncelerin kalıcı olması, taşınması ve yayılması kolaylaşmıştır. Ayrıca yazılı iletişim ispat belgesi yerine geçer. Günlük dilde yazılı iletişimin önemini vurgulayan sözler vardır: "Söz uçar yazı kalır", "yaptığını yaz, yazdığını yap", "âlim unutmuş, kalem unutmamış" gibi. Sözlerden de anlaşılacağı üzere unutulmaması istenen şey yazılmalıdır. Sözlü iletişim unutulabilir, göz ardı edilebilir ya da amacından sapabilir ama yazılı belgeler yıllarca aynen saklanabilir. Konuşmanın etkili olmadığı pek çok durumda yazı etkili olur. Emir ve yönergeler yazıya döküldüğünde yaptırım gücü fazlalaşır.

şimdi bu konu ile ilgili çıkmış sorulara göz atalım;

I. Düşünceleri şekil açısından organize etmek II. Yazının amacını belirlemek III. Okuyucu profilini belirlemek IV. Yazıda bulunacak ana fikirleri belirlemek Yukarıdaki yazı taslağı hazırlanırken izlenen adımlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? A) I, II, III, IV B) I, IV, III, II C) II, III, IV, I D) II, IV, III, I E) III, II, IV, I 2016 Ara Sınav Doğru Cevap: C





• YAZININ ANLAŞILIRLIĞI
Yazı yazmanın önemi insanlık tarihinin bütün dönemlerinde kabul görmüş ve doğru ve güzel bir biçimde yazı yazmaya çalışarak yararlanmaya çalışmışlardır. Herkesin elbetteki bir edebiyat eseri gibi güzel yazı yazması beklenmemelidir. Fakat eser sayılabilecek derecede güzel ve anlaşılır yazı yazabilenler de vardır. Aynı zamanda işi uzmanları tarafından belirtilen, yazıyı yazanın karakterinin yazdığı yazıdan belirlenebildiğini ve yazıyı yazan bireyin iç dünyasının ortaya çıkabildiğini söylemektedirler. Yazılan yazılara bakıldığında sadece örgüt içindeki personelin yarattığı yazılar değil, köşe yazarlarının ve bazı edebiyatçıların dahi yazılarının giderek bozulması önemli bir problem teşkil etmektedir. Bir yazının güzel ve anlaşılır olarak ifade edilmesi için üzerinde durulması gereken önemli noktalar vardır: • Yazı yazmaya başlanmadan önce mutlaka "neyi, ne için, kime, ne kadar uzunlukta?" gibi soruların yazıyı yazan birey tarafından cevaplanması gerekmektedir. Çok fakat boş konuşanlar olduğu gibi çok yazıp herhangi bir amaç veya fayda sağlayamayanlar da mevcuttur. • Yazılan konu iyi bir biçimde analiz edilmeli ve tanınmalıdır. Yazı içerisinde farklı noktalara sapılmamalı ve konuya sadık bir biçimde yazı devam ettirilmelidir. "Sorun" öncelikle ele alınmalı daha sonra ayrıntıya girilmelidir. • Yazı yazılmaya başlamadan önce planlama yapılmalı, süreç aşamaları adım adım izlenerek yazılacak konunun ana hatları belirlenmelidir. • Yazılacak yazının anlaşılabilir olması adına okuyucu düşünülerek basit ve sade bir dil kullanılması gerekmektedir. Bilimsel olan yazıların anlaşılması, sade ve basit bir biçimde yazılan yazılara göre daha zordur. Kullanılan dilin açık, anlaşılır ve yanlış anlaşılmayan bir biçimde kullanılması önemlidir. • Anlaşılabilirliğin kolaylaşması adına yazılan yazılarda yabancı sözcüklerin kullanımına dikkat edilmesi gerekmektedir. Hangi dil kullanılarak yazı yazılıyorsa o dilde kulanılan sözcüklerden yararlanılmalıdır. • Cümlelerin öğelerinin kullanımı konusu da güzel ve anlaşılır bir yazı için dikkat edilmesi gereken etmenler arasındadır. Nesnelerin kullanılması gereken yerde yüklem tercih edilmemeli, isim cümleleri yerine eylem bildiren fiil cümleleri kullanılmalıdır. Dikkatli bir biçimde kullanılan fiiller yazının gidişatını olumlu yönde geliştirebilmektedir. • Yazılan yazıların metinlerinin akıcı olmasına dikkat edilmelidir. Kendi kendine konuşur gibi yazılan yazıların okuyucular tarafından anlaşılırlığı düşük seviyede olmaktadır. • Yazı yazarken kurulan cümlelerin metin içindeki yerlerinin belirlenmesi aşamasına ve birden çok düşünceye değinilmemesine dikkat edilmelidir. • Paragrafların uzunluğu konusunda hassas davranılması okuyucunun düşünmesine fırsat yaratması açısından önemlidir.

şimdi bu konu ile ilgili çıkmış sorulara göz atalım;

Aşağıdakilerden hangisi yazının anlaşılırlığım artırmak için uyulması gereken ilkelerden biri değildir? A) Kendi kendine konuşur gibi yazmak B) Cümle öğelerini yerli yerinde kullanmak C) Paragrafları uzun tutmamak D) Konuya sadık kalmak E) Yabancı sözcük kullanımından kaçınmak 2017 Tek Ders Doğru Cevap: A





I. İyi gözlemci olmak II. Çok ve iyi okumak III. Düşünmeye önem vermek IV. Duygular geliştirmek V. Konuyu iyi anlamak Yukarıdakilerden hangileri yazının anlaşılırlığını artırmak için uyulması gereken kurallardır? A) Yalnız II B) I ve II C) I,II ve III D) I, II, III ve IV E) I,II, III, IV ve V 2015 Dönem Sonu Doğru Cevap: E





• İyi Yazının Koşulları
Dil, konuşma dili ve yazı dili olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Konuşma dilinde aktarma araçları dil ve ses iken, yazı dilinde el ve diğer yazım araçları aktarma aracı olarak görülmektedir. Yazı dilinin konuşma dilinden doğması ve bir kültürde konuşulan dilin en etkin olanının yazı diline temel olşturması yazı dilinin bir kültürü oluşturan ve yaşatan en önemli araç olmasını sağlamaktadır. Ancak konuştuğumuz gibi yazamayız. Her ne kadar Türkçemiz söylendiği gibi yazılsa da bazı sözcükler günlük konuşmalarda farklı ifade edilir. Örneğin; "gidicem" deriz ancak "gideceğim" diye yazarız, "bekliycem" deriz, "bekleyeceğim" diye yazarız, "abi" deriz, "ağabey" yazarız. Buna benzer örnekleri çoğaltmak mümkün. Sonuç olarak yazılı iletişimde biçimsel bir zorunluluk vardır. Yazı dili, yazılı ve sözlü basının, eğitim-öğretim kuramlarının ve kamu yönetiminin resmi dilidir. Konuşma dilinin aksine yazı dilinde dil kurallarına daha fazla önem verilmektedir. Kullanılan sözcükler, verilmek istenen anlamı en iyi bir biçimde verecek şeklide özenle seçilmelidir. Cümlelerin genel yapısı dilbilgisi kurallarına uygun bir biçimde kurulur, sıralanır ve böylece anlaşılırlığın artması sağlanır. Konuşma dilinin geçici olmasına rağmen yazı dilinin kalıcı olması, düşüncelerin yazılan eserlerle birlikte yaşaması yazı dilinin mevcut toplumun kültür dili olmasını sağlamaktadır. Yazı dilinin kullanılması, kullanılacak sözcükleri ve cümleleri arka arkaya gelişigüzel bir biçimde sıralamak anlamına gelmemektedir. Anlatılmak istenen düşünceleri, duyguları ve fikirleri belli bir düzen, disiplin, ahenk içinde anlaşılabilecek bir biçimde aktarmaktır. Yazı yazma becerisi de tüm becerilerde olduğu gibi eğitim yoluyla gelişmektedir. Yazılı anlatım eğitiminin eksikliği veya yapılmaması insanların birçok beceriden yoksun bırakmaktadır. Çünkü iyi yazmak demek iyi düşünmek demektir. Yazılacak konu ne olursa olsun, yazının kaynağını düşünceler oluşturmaktadır. İnsanların beceri ve yetenekleri ancak anlamlı bir biçimde ortaya çıkarıldığında değer ifade etmektedir. Düşünce yeteneği de ancak konuşma ve yazma ile istenilen anlama ulaşmaktadır.
• İyi Gözlemci Olmak
Yazı yazacak olan bireyin düşüncelerini geliştirmesi ve bunları yazıya dökebilmesi açısından çevresini iyi bir biçimde gözlemlemesi gerekmektedir. Çevresi hakkında ve yazacağı konu hakkında derinlemesine gözlem yapması ve olayların geçtiği çevrenin dışında yaşamaması gerekmektedir. Çevrede olup bitenler hakkında bilgi sahibi olmak, olayları görmek, incelemek ve düşünmek zekayı geliştirdiği gibi konuşma ve yazı yazma sürecinde üzerinde durulacak verilerin artmasını sağlar. Bilgi edinmenin yolu öncelikle tanımak ve sonra üzerinde durulan düşünceyi tanımlamaktan geçmektedir. Çok ve İyi Okumak İyi ve anlaşılabilir şekilde yazı yazmanın diğer bir koşulu da çok ve iyi okumaktır. Eskiden sadece çok okumak olarak ifade edilen bu kavram, günümüzde çok ve iyi olarak gelişmiştir. Özellikle sosyal medya araçlarının ve bilgi teknolojilerinin gelişmesinin paylaşım vb. avantajlarının yanında doğru yanlış her türlü bilginin yer aldığı bir alan haline gelmesi okunacak bilgi kaynaklarının özenle seçilmesini gerektirmektedir. İnsanın çevreyle olan bağlantısı okuma yoluyla gelişmekte, okuma kavramı iş ve uğraş yerine düşünceleri ve iletişimi geliştiren bir rahatlama aracı olarak görülmelidir. Düşünmeye Önem Vermek Düşünebilmek, insanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliklerden bir tanesidir. "Düşünüyorum, öyleyse varım" cümlesi düşünceyle ve düşünerek varolmanın bağlantısını ortaya koymaktadır. Düşünülenleri aktarabilmek ve ifade edebilmenin temelinde ise iyi bir biçimde yazabilmek yer almaktadır. Konuşma ve yazı yazmanın en önemli kaynağı düşünmektir ve bunları yazıya dökebilmek içinse zengin bir sözcük hazinesine sahip olmanın önemini vurgulamak gerekmektedir. Zengin Bir Dil Haz(i)nesine Sahip Olmak Anlaşılabilir bir yazı yazabilmek için, kullanılan dilin kurallarını iyi bir şekilde bilmek, zengin sözcük dağarcığına sahip olmak gerekmektedir. Yazma becerisinin gelişebilmesi için dil eğitimi almanın önemi büyüktür. Yazılı anlatım içerisinde düşünce ve duygular ne kadar güçlü olursa olsun, dil bozuk olursa, anlatılmak istenen amaçtan uzaklaşılır ve yazının anlaşılırlığı anlamsız bir hal alır. Duygular Geliştirmek İnsanların duymak ve öğrenmek istedikleri alanlarda bilgi sahibi olmaları, duygularını harekete geçirmeyen olaylar karşısındaki tavırları etkili bir biçimde düşünmelerine de engel olmaktadır. Yazı yazmak ve özellikle iş yazısı, duygulardan çok aklın ve bilginin gerekli olduğu yazılardır. Akıl ve mantık dahilinde iş yapılabilmesi için de motivasyon öğesi olan duyguların açığa çıkartılması gerekmektedir. Konuyu İyi Anlamak ve Ne İstediğini İyi Düşünmek Aktarılacak konuyu anlayabilmek, yazım süreci dahilinde plan ve araştırma yapmanın ilk adımını oluşturmaktadır. Kurulacak cümlelere egemen olmak, konuya ne kadar egemen olunduğuyla ilintilidir. Konuyu iyi anlamaktan kasıt, özü yakalamak, işlemek dolayısıyla gereksiz düşünce ve fikirlerin yer almaması anlamına gelmektedir. Anlatılmak istenen ana fikir anlaşıldıktan sonra bu ana fikri destekleyici yan fikirlerin de bulunması gerekmektedir. Zihni dahilinde fikirsel seyahatler yapan, çok ve iyi okuyan ve iyi bir biçimde gözlem yapabilen insanlar yazılı anlatımda hiçbir zaman zorluk çekmemektedirler.
• Doğruluk
Yazışmalar içerisinde doğru bilgiler doğru bir biçimde kullanılmalıdır. Verilen bilgilerin doğru olması kadar, bilginin veriliş tarzı ve zamanı da doğru bir biçimde belirlenmelidir. İşler doğru yapılarak verimliliğe, doğru işler de yapılarak etkinliğe ulaşılır. Her doğru bilgiyi vermek gerekli olmazken, yazı içerisinde verilen her bilginin kesinlikle doğru olması gerekmektedir. • İsimler • Tarihler • Sayılar • Yer isimleri • Bilgiler mutlaka doğru olmalı yanlışlık yapılmamalıdır. Örgüt içerisinde yapılan veya özel yaşamda yapılan yazışmalarda güvenilir olmayan veya yanlış bilgilerin yer aldığı bir yazı yazmak güvenilirliği yitirmenin en kolay yoludur. Özelliği ne olursa olsun yazılan yazılarda yer alan bilgilerin tamamının doğruluğundan emin olunması gerekmektedir. Gerektiğinde kullanılabilecek kanıt, detaylı olarak kaynak biçiminde gösterilmeli ve gösterilen kaynaklar da doğru bir biçimde ifade edilmelidir. İnandırıcılık İçeriğinin doğruluğu konusunda okuyanlar tarafından şüphe kalmadığı takdirde inandırıcı anlatım sağlanmış demektir. Okuyanı etkileyebilmek, yazıda anlatılanlara inandırabilmek inandırıcı bir anlatımla mümkün olmaktadır. Amaçlar doğrultusunda yazdığı yazıya inanan insan, okuyanları inandırabilmek için bütün bilgisini ve içtenliğini ortaya koyarak yazıyı yazar. Yazının amacı ve aktarmak istediği, mesajla hedefin tutum ve davranış değişikliğinde bulunmasını sağlamaktır. İnanmadığı bir mesajdan dolayı hiçkimse davranışta bulunmak istemeyecektir. Bu sebeple doğru bilgileri inandırıcı bir biçimde aktarabilmek yazı yazmanın esas amaçlarından birisini oluşturmaktadır.
• Özlülük
Özellikle örgütlerde zamanın en önemli kaynaklardan birisi olmasının sonucu olarak gereksiz ayrıntılarla doldrulmuş bir yazıyı hiç kimse yeterli zaman ayırarak okumak istemeyecektir. Bu sebeple etkin bir yazının amaçlarından birisi de yazının öz bir biçimde sadece istenileni aktaran bir biçimde yazılmasıdır. Yazılan yazının yeterli bir uzunlukta, açık ve anlaşılır olması, okuyucuya zaman kazandırmaktadır. Yazıyı yazan kişi kendi vaktini düşündüğü gibi hatta daha da fazla bir biçimde okuyucunun vaktini de düşünmelidir. Gereksiz yere süslenen, verilmek istenen düşünceleri dolaylı yollar kullanarak anlatan, hedef alınan düşünceyi farklı yerlere çektirebilen cümlelerden oluşan bir yazı özlülük ilkesi kapsamında yazılmamış bir yazıdır. Resmi yazı türlerinde anlatılacak düşünceyi kısa bir biçimde aktarabilmek önemli ve üzerinde durulması gereken bir noktadır. Diğer taraftan literatürde de uzun yazmanın değil, anlatılmak istenen düşüncenin en kısa yoldan yazılmasının marifet gerektirdiği anlatılmaktadır. Uzun bir yazı okuyucuyu sıkabileceği gibi verilmek istenen mesajdan da uzaklaştırabilir ve konunun amacını saptırır. Ortalama bir okuyucu dakikada l50-250 kelime okuyabilmektedir. Eğer sesli okuma yapıyorsa bu l20-l50 kelimeye düşmektedir. Okunanların anlaşılma oranı ise ortalama % 70-75 arasında değişmektedir. Bu nedenle yazı birkaç kez okumaya gerek kalmadan ilk okumada kolay ve doğru anlaşılacak şekilde yazılmalıdır. Araç gibi genel değil servis otosu, kamyon gibi özel ifadeler kullanılmalıdır. Daha da ötesi, Türkçe olmayan sözcükleri kullanmaktan kaçınmalıdır. Özellikle özendirme türünde yazılan yazıları uzun bir biçimde tutmak aksine sonuçların doğmasına sebep olabilmektedir.
• Açıklık ve Canlılık
Yazılan yazının türü ister özel isterse resmi olsun dikkat edilmesi gereken ilk nokta yazının açık, anlaşılır ve okunaklı olmasıdır. Yazılan yazıda verilmek istenen amacın muhatabı okuyan olacağı için yazılan yazı okuyana göre düzenlenmelidir. Zorlukla okunan bir yazıda verilmek istenen mesaj doğru bir biçimde kodlanmamış demektir. Yazılanların anlaşılabilmesi yazının açık olmasına bağlıdır. Bunun için de düşünceler anlaşılır bir biçimde kodlanmalı ve verilmek istenen mesaj bütün olarak uyumlu olmalıdır. Yazının açık ve anlaşılabilir bir biçimde olabilmesi için dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır: • Yazı hedefe göre kodlanmalı ve okuyucunun anlayabileceği sözcüklerin seçilmesine özen gösterilmelidir. • Yazının üslubu açık ve anlaşılır olmalıdır. • Mesajlar doğrudan ve tam olarak verilmelidir. Dolaylı cümlelerin ve imaların kullanımı anlaşılırlığı olumsuz yönde etkileyecektir. • Yazı anlatım bakımından yeterli bir düzeyde olmalıdır. Açıklık ilkesine göre yazılmış olan yazılarda anlam net bir şekilde görülür ve başka anlamlara çekilemeyecek biçimde nettir. Kullanılan sözcüklerin bilinen anlamları kullanılmalı ve anlatımın temelini oluşturan ifadeler "kapalı" bir biçimde verilmemelidir. Anlatılmak istenen mesaj okuyucular tarafından aynen alınabiliyorsa açıklık ve anlaşılırlık gerçekleşmiş olacaktır. Bu ilkelere göre yazılmış bir yazı aynı zamanda akıcı bir yazıdır. Kolay anlaşılabilen sözcükleri kullanmak ve bu sözcüklerden oluşan cümlelerle anlatımı sağlayabilmek yazının akıcılığını da kolaylaştıracaktır. Okuyucuyu etkileyecek bir yazıdaki başarılı bir sözcük seçimi yazıya canlılık kazandırır. Yazılan bir yazının canlılığı kullanılan sözcüklerin gerçek anlamlarıyla kullanımlarına bağlıdır. Aynı zamanda yazılacak yazının ve hedefin doğrultusunda bir dil seçmek de yazının canlılığını arttıran etmenlerdendir. Saygı ve İçtenlik Yazılı anlatımda içtenlik yalın, yapmacık olmayan ve samimi bir anlatımla sağlanabilmektedir. Sıcak ve içtenlikle yazılmış bir yazı, yazılan metne duyguların aktarılabildiği ve ona bir ruh kazandıran bir yazıdır. İçtenlik ilkelerine göre yazılmış bir yazıda aynı zamanda; etkileyicilik, açıklık, duruluk, akıcılık, doğallık, canlılık gibi anlatım özelliklerin de bulunması içtenlik ilkesinin önemini vurgulamaktadır. Bu şekilde yazılabilen yazılarda okuyucuyu sarabilme, kavrama ve yazarın kendi iç dünyasına çekebilme eylemleri gerçekleştirilebilir. Yazının Tam Olması Yazılan yazının amacına ulaşabilmesi için unsurları itibariyle de tam olması gerekmektedir. Yazı eksik kalan yönleri sebebiyle okuyucuyu kuşkuda bırakmamalıdır. Eksik bir biçimde yazmamak için anlatılmak istenen düşünce veya düşünceler belli bir plan çerçevesinde değerlendirilmelidir. Yazılacak yazıların planlaması veya yazılan yazıların kontrolü sürecinde 5N 1K kuralından yararlanılabilir. Bir yazının • ne • niçin • ne zaman • nasıl • nerede • kim sorularına cevap vermesi beklenir. Gazeteci soruları olarak da bilinen bu kural hakkında İngiliz şair, roman ve hikaye yazarı Rudyard Kipling?in (1865-1936) "Benim altı sadık hizmetçim var, bütün başarılarımı onlara borçluyum" dediği bilinmektedir. Eksik bir biçimde yazılan yazılar, ikinci bir yazıyı veya başvuruyu gerektirdiği için yazılan yazının tam olması zaman yönetimi açısından da dikkat edilmesi gereken bir noktadır.
• YAZININ OKUYUCU İHTİYAÇLARI DOĞRULTUSUNDA TASARLANMASI
Yazılarda yazarın duygu ve düşüncelerini vermesinin yanında hitap edilecek kitlenin ihtiyaçları üzerinde durulması da hayati derecede önemli bir konudur. Yazıyı okuyacak kişilerin özelliklerine göre anlatım ve üslup değerlendirilmeli, estetik dokunuşlar doğrultusunda verilen duygular bu kitleye göre şekillendirilmelidir. Doğallık Yazıda doğallık, yapmacık ibarelerden, anlamsız süslemelerden, edebi sanatların abartılı bir biçimde kullanılmasından ve anlamsız jargonlardan uzak, doğal bir biçimde gelişen ve içten ifadelere dayalı bir anlatım özelliği olarak göze çarpmaktadır. Gereksiz kullanılan ve doğal güzelliği bozacak sözlerden arındırılmış, öz bir anlatıma sahip olan duru bir biçimde yazılan yazılar doğallık ilkesi kapsamında yazılan yazılardır. Bu tarz anlatımlarda gereksiz ve gösterişli sözcüklerden kaçınılır. Gereksiz sözcük kullanımı yazılı anlatımlarda anlatımı uzatır ve genellikle verilmek istenen anlamı boğmaktadır. Yazılardan bu gereksiz ve gösterişli sözcüklerin arındırılması doğal bir anlatım için gerekli temel şartlardandır. Duruluk ilkesine göre bakıldığında özdeyişler ve atasözlerinin kullanımı bu duruma örnek olarak verilebilir.
• Nezaket Kurallarına Uygunluk
Yazışmalarda okuyucuya değer veren ifadelerin kullanılması nezaket ve sosyal ahlak kuralları içerisinde değerlendirilmektedir. Yazışmalarda asıl amacın okuyucuda bir davranış değişikliği gerçekleştirmesi olduğu için anlatımda kullanılacak abartısız bir nezaket okuyucuyu bu yönde etkileyebilecek bir etmen olacaktır. Aynı zamanda yazılan yazının okuyucu kitlesine göre düzenlenmesi gerekmektedir. Hedef alınan okuyucu kitlesinin bilerek anlayamayacağı sözcükler kullanmak nezaket kurallarının dışında kalan bir davranış biçimidir. Dilin Okuyana Uygunluğu Yapılacak olan yazışmalarda kullanılacak dil, mesajın iletileceği kişi ya da kuruma göre değişiklik göstermektedir. Yazılarda anlatılmak istenenin kime ve ne şekilde hitap edeceği önemli bir konudur. Yazılan her yazı gönderile kişi veya kurumun düzeyine, kültürüne ve değerlerine saygılı bir biçimde kaleme alınmalıdır. Yazının okuyana göre kodlanması ve düzenlenmesi sayesinde gönderilen mesaj istenilen amaca ulaşmış olacak ve yazıyı okuyan kişiler üzerinde olumlu bir etki bırakacaktır. Yazıyı yazan kişiyle okuyucu arasındaki ortak noktaların belirlenmesi ve yazının bu duruma göre ele alınması yazının o derece kolay anlaşılmasını sağlayacaktır. Kodlama yazıyı yazan kişi, kod açımı ise okuyan kişi tarafından yapılmaktadır. Yazılı anlatımda iletişimin başarısı gönderilmek istenen mesajın kodlandığı gibi algılanmasına bağlı olmaktadır. Okuyucunun yazıyı yeterli bir seviyenin üzerinde anlamaması durumunda gönderilmek istenen mesaj tam olarak algılanamayacak ve eksik bir iletişim söz konusu olacaktır. YAZIDA DİLİN ETKİLEYİCİ OLARAK KULLANIMI Yazılan yazılarda anlaşılırlığın ve okuyucunun ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulması gerekliliğinin yanısıra verilmek istenen mesajın etkileyici bir biçimde aktarılması da önem taşımaktadır. Kullanılan dilin gerekliliklerinin bilinmesiyle etkililik sağlanabileceğinden dolayı imla kuralları, anlatım bozuklukları, anlam ve cümle kusurları ile ilgili bilgilerin yazıyı yazan kişi tarafından bilinmesi gerekmektedir. Yazılan yazılarda ifade biçimlerinin açık, sade ve kesinlik içermesi, birden çok anlama gelen sözcüklerin kullanılmaması etkileyici bir dil kullanımı için önemlidir. Ayrıca abartılı denebilecek kadar süslü, birbiri arasında uyum olmayan cümlelerin kullanımına dikkat edilmeli ve bu cümlelerin bir mantık silsilesi içerisinde sıralanması gerekmektedir.

şimdi bu konu ile ilgili çıkmış sorulara göz atalım;

Aşağıdakilerden hangisi yazar ve okuyucunun yazıya aynı anlamı vermesini sağlar? A) Doğallık B) Özdeyiş kullanmak C) Kesinlik D) Nezaket kurallarına uygunluk E) Yoruma açık olmak 2016 Dönem Sonu Doğru Cevap: C





• İmla Hataları
İmla hataları genel olarak noktalama işaretlerinin hatalı kullanımından, bozuk cümle yapılarından, paragraf hatalarından ve yazı için belirlenen yazı türünün niteliksel özelliklerine uymamaktan kaynaklanmaktadır. Noktalama Hataları Noktalama hataları genellikle iki türde değerlendirilmektedir. Bunlardan ilki noktalama işaretlerinin gerektiği yerde kullanılmaması ve cümle yapıları içerisinde gerekmediği yerde kullanılmasından oluşmaktadır. Cümle Yapılarındaki Hatalar Cümle yapılarındaki hatalar genellikle en sık yapılan hata türleridir. Bu hata türleri genellikle dikkatsiz ve eksik bilgi kullanımı ve bu bilgilerin kullanılması konusundaki beceri eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Bu tür hatalar anlatılmak istenen düşünceyi anlamsız hale getirmektedir. Yazı yazan her kişinin kendine göre bir üslubu vardır fakat bu üslup dil kuralları çerçevesinde kullanıldığında geçerli olmaktadır. Bu tür hataların en çok görüldüğü cümle yapıları özne-yüklem uyumsuzluğunun yaşandığı yapılardır. Paragraf Hataları Paragrafın belli bir konuyu anlatan cümleler topluluğu olması, paragraflarla ilgili yapılan hataların da bu noktadan kaynaklanmasına sebep olmaktadır. Paragraf içerisinde konu bütünlüğünün sağlanması ve paragrafın aynı konuyu anlatan cümlelerden kurulması gerekmektedir. Ayrıca paragraf içerisinde aynı konuyu anlatan cümlelerin arasındaki anlam sıralaması uyumsuzluğu da paragraflar konusunda yapılan hatalar arasında yer almaktadır. Aynı fikri taşıyan cümlelerin mantıklı bir biçimde bir paragraf içerisinde sıralanması gerekmekte, farklı bir fikirden bahsedileceğinde diğer bir paragrafa başlamak gerekmektedir. Paragraf, öncelikle kendi içinde bir bütün oluşturmalı daha sonra yazının genelinde bir anlam bütünlüğü oluşturmalıdır.
• Dil ve Anlatım Bozuklukları
Dilin en önemli görevlerinden birisi aynı dili konuşan insanların arasında iletişimi ve anlaşmayı sağlamasıdır. İfade edilmek istenen duygu ve düşünceler açık ve yalın bir biçimde dile getirilirse kişiler arasındaki anlaşmalar tam olarak sağlanabilir. Yazılarda cümleler düzeyinde anlaşmayı engelleyen durumlar anlatım bozukluğu olarak karşımıza çıkmaktadır. Anlatım bozukluğu farklı nedenlerden dolayı oluşabilmektedir: Bir cümle içerisinde aynı anlamda bulunan birden fazla sözcük kullanımı, sözcüklerin yanlış anlamlarda kullanılması, sözcüklerin yerinde kullanılmaması, cümle öğelerinin eksikliği, eklerin yanlış kullanımı gibi nedenler cümle yapılarında anlatım bozukluklarına yol açabilmektedir. Yazılan yazıda işlenen konuya göre bir dil kullanımı yazının başarısını etkileyen faktörlerin başında gelmektedir. İşlenen konuya göre kullanılan dil, ilgili disiplinlere göre oluşturulmalı ve sözcüklerin anlamları iyi bilinmelidir. Uygun jargon kullanamama cümle yapılarında anlatım bozukluklarının oluşmasına sebep olabilmektedir. Roman diliyle hukuk disiplininde bir yazı, fen bilimleri diliyle yönetim alanında bir makale yazılmamalı, disiplinlere göre özel bir dil kullanılmalıdır. Özel veya resmi şekilde yapılan yazışmalarda bilinmeyen kısaltma kurallarının uygulanması da anlatım bozukluğuna yol açan başka bir etmendir.
• Ses ve Ahenk Bozuklukları
Yazılı anlatım dâhilindeki cümlelerde ahenk sözcüğünü tanımlamak zordur. Cümlelerde ahenk diğer etkenler gibi cümleyi güzelleştirmektedir. Cümlelerdeki ahenk bozukluklarında arka arkaya sert veya yumuşak hecelerden meydana gelmiş sözcüklerin kullanılmasının etkisi büyüktür. Aynı ve benzer seslerin tekrarı ve birbirlerine zıt veya benzer fikirlerin cümle içerisinde birbirleriyle uyumlu ve ölçülü olarak düzenlenmesi ahengi artırmaktadır. Cümlelerdeki ahenk düzenlemelerinde uzunluk veya kısalık önplanda tutulmamaktadır. Uzun cümlelerin ifade ve fikir bakımından kısa cümlelere göre daha yoğun olması fakat kısa cümlelerin de vurguyu üzerine çekmesi dolayısıyla yazıya daha fazla ahenk katmaları bilinen bir durumdur. Anlatılacak fikrin özelliğine göre uzun ve kısa cümlelerin kullanımı birbirlerinin aralarına serpiştirme yoluyla yapılmalıdır. Bu tarz bir diziliş yazının genel ahengi bakımından yararlı olmaktadır. Devrik cümle kullanımı da ahengi artırıcı unsurlar arasında yer almaktadır. Fakat resmi yazışmalarda devrik cümle kullanımından kaçınmak gerekmektedir. Anlam Kusurları Sözcüklerin yerli yerinde kullanılmaması cümlelerde anlam bozukluklarına yol açmaktadır. Genellikle birbirlerine yakın anlamda olan sözcüklerin kullanımında bu tür hatalar yapılmaktadır. Uzun ve okunması güç olan cümlelerde de anlam kargaşası ve sonucunda anlam bozuklukları meydana gelebilmektedir. Kısa cümlelerin etkin bir biçimde kullanılması yazım dilinin güücnü artırdığı gibi anlatımı vurgulu ve güzel yapmaktadır. Ayrıca cümle içerisinde olumsuz ifadelere sıkça yer verilmesi, yazı ve yazar hakkında olumsuz düşüncelere sahip olunmasına sebep olabilmektedir. Bir cümlenin yarıda kesilmesi anlam bozukluğuna yol açtığı gibi okuyucuya yapılan bir saygısızlık göstergesi olarak nitelendirilmektedir. Cümle Bozuklukları Her dilin kendine özgü bir cümle yapısı vardır ve bu cümlelelerin bu yapıya göre kurulmaması cümle bozukluklarına yol açmaktadır. Genellikle bu durumlara sebebiyet veren nedenler cümleyi oluşturan öğelerin söz dizimi kurallarına aykırı kullanılmasından meydana gelmektedir. Cümle bozuklukları genellikle beş biçimde ortaya çıkmaktadır: Eksiklikten kaynaklanan bozukluklar: Eksiklikten kaynaklanan bozukluklar cümlede herhangi bir öğenin eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Türkçede cümlenin öğelerinin dizilişi; özne + tümleç + nesne + yüklem biçimindedir. Cümle yapıları bu unsurlardan herhangi birisine sahip değilse eksik bir cümledir. Fazlalıktan kaynaklanan bozukluklar: Cümlede bazı sözcük ya da sözcüklerin gereksiz kullanımı sonucunda ortaya çıkan bozuklukları ifade etmektedir. Yazınızda bulunan tüm bilgiler sadece okuyucu için gerekli bilgiler olmalıdır. Örnek, "Sonuç olarak her zaman olmasa bile okuyucunun aklı karışabilir" yerine "Sonuç olarak okuyucunun aklı karışabilir" yazılmalıdır. (Çünkü "karışabilir" sözcüğü, "her zaman olmasa bile" anlamını da vermektedir.) Sıra yanlışlığından kaynaklanan bozukluklar: Bir cümlenin unsurlarının eksik olması durumunda anlamı bozuk olabileceği gibi önce gelmesi gereken öğenin sonra, sonra gelmesi gereken öğenin önce gelmesi durumunda anlam bozuk olmaktadır. Ancak bu kural devrik cümleler için geçerli değildir. Uyumsuzluktan kaynaklanan bozukluklar: Cümledeki unsurların birbirleriyle uyum halinde olmamaları anlam bozukluklarına yol açmaktadır.

Doğru - Yanlış Testleri

Aşağıdaki ifadeleri doğru-yanlış şeklinde doldurun. Hatalı bildiğiniz konu başlıklarını tekrar gözden geçirin.

(   ) (?Yazı? ile ilgili); Bir ifadenin nasıl olduğunu belirtir.

(   ) (Etkili yazma ile ilgili); Genel anlamlı sözcükler kullanılmalı

(   ) (?Yazı? ile ilgili); Herhangi bir konuda bilgi verir.

(   ) "Kendi kendine konuşur gibi yazmak" yazının anlaşılırlığım artırmak için uyulması gereken ilkelerden biridir.

(   ) "Doğru bilgi verilmemesi" anlatım bozukluklarına neden olan faktörlerden biridir.

(   ) "Destekleme" etkili bir iletişim gerçekleşebilmesi için gerekli ilkelerinden biridir.

(   ) "Dikkat çekilmek istenen sözcüklerin tırnak içine alınması" etkili yazma için uyulması gereken ilkelerden biridir.

(   ) "Öümle öğelerini yerli yerinde kullanmak" yazının anlaşılırlığını artırmak için uyulması gereken ilkelerden biridir.

(   ) "Kısaltma kullanılması" anlatım bozukluğuna yol açan nedenlerden biridir.

(   ) (Etkili yazma ile ilgili); Eş anlamlı sözcük kullanımından kaçınılmalı

(   ) (?Yazı? ile ilgili); Belleğe yardımcı olur.

Y Y D Y Y D D D Y D D

Boşluk Doldurma Aşağıdaki ifadelerdeki boşlukları doldurun. Hatalı olduğunuz konu başlıklarını tekrar gözden geçirin.

1) Etkin bir yazı yazmak için seçilen konunun ana düşüncenin sınırları içerisinde kalması ve bu sınırların dışına çıkmaması kuralına ...........denir

2) İletişimin etkili bir biçimde gerçekleşebilmesi için uyulması gereken Mk ilke ...........dır

3) Sözcük yığınları arasında kaybolmadan veya saklanmadan aktarılmak istenenin verilmesine ...........denir

1) Yazıda birlik  2) Odaklanma  3) Açık ve sade olma  Kaynak: www.onlinefotokopi.com

#-

Ünite İle İlgili Çıkmış Sorular

1. Etkin bir yazı yazmak için seçilen konunun ana düşüncenin sınırları içerisinde kalması ve bu sınırların dışına çıkmaması kuralına ne ad verilir?   A) Özne-yüklem uyumu   B) Yazının anlaşılırlığı   C) Yazıda akıcılık   D) Yazıda birlik   E) Yazının verimliliği 2017 Tek Ders Doğru Cevap: D

2. Aşağıdakilerden hangisi yazının anlaşılırlığım artırmak için uyulması gereken ilkelerden biri değildir?   A) Kendi kendine konuşur gibi yazmak   B) Cümle öğelerini yerli yerinde kullanmak   C) Paragrafları uzun tutmamak   D) Konuya sadık kalmak   E) Yabancı sözcük kullanımından kaçınmak 2017 Tek Ders Doğru Cevap: A

3. Bir kişinin kendine ait yazılı iletişim üslubuna sahip olduğu aşağıdakilerden hangisi ile anlaşılır?   A) Yazının ne bir sözcük ilavesi ne de bir virgül çıkarmayı gerektirmemesiyle   B) Yazının kimin kaleminden çıktığının imza görülmeden de bilinmesiyle   C) Okuyanın yazıda sunulan bilgileri daha geç unutmasıyla   D) Okuyanın, yazanın hedefini anlamasıyla   E) Yazıda aktarılmak istenenin açıkça görülmesiyle 2017 Ara Sınav Doğru Cevap: B

4. Bir kişinin kendine ait yazılı iletişim üslubuna sahip olduğu aşağıdakilerden hangisi ile anlaşılır?   A) Yazının ne bir sözcük ilavesi ne de bir virgül çıkarmayı gerektirmemesiyle   B) Yazının kimin kaleminden çıktığının imza görülmeden de bilinmesiyle   C) Okuyanın yazıda sunulan bilgileri daha geç unutmasıyla   D) Okuyanın, yazanın hedefini anlamasıyla   E) Yazıda aktarılmak istenenin açıkça görülmesiyle 2017 Dönem Sonu Doğru Cevap: B

5. Aşağıdakilerden hangisi yazıda en sık yapılan hata türlerinden biridir?   A) Noktalama   B) Niteliksel   C) Cümle yapısı   D) Paragraf   E) Mantık 2018 Ara Sınav Doğru Cevap: C

6. Etkin bir yazı için seçilen konunun ana düşüncesinin sınırları içinde kalmasına ne ad verilir?   A) Yazıda aktiflik   B) Yazıda birlik   C) Yazıda etkinlik   D) Yazıda güvenilirlik   E) Yazıda tutarlılık 2018 Ara Sınav Doğru Cevap: B

7. İletişimin etkili bir biçimde gerçekleşebilmesi için uyulması gereken Mk ilke aşağıdakilerden hangisidir?   A) Farkındalık   B) Açık ve sade olma   C) Düzenli olma   D) Odaklanma   E) Destekleme 2018 Ara Sınav Doğru Cevap: D

8. Aşağıdakilerden hangisi etkili yazma ilkeleri arasında yer almaz?   A) Argo deyimler kullanılmaması   B) Kısaltma kullanılması   C) Olumlu ifadeler kullanılması   D) Tekil-çoğul uyumuna dikkat edilmesi   E) Basmakalıp ifadelerden kaçınılması 2013 Dönem Sonu Doğru Cevap: B

9. Aşağıdakilerden hangisi düşüncenin belli işaretlerle tespit edilmesi olarak tanımlanır?   A) Yazışma   B) Beden dili   C) Sözsüz iletişim   D) Grafik   E) Yazı 2014 Dönem Sonu Doğru Cevap: E

10. Aşağıdakilerden hangisi anlatım bozukluklarına neden olan faktörlerden biri değildir?   A) Birbiriyle çelişen sözcükler kullanılması   B) Eklerin yanlış kullanılması   C) Doğru bilgi verilmemesi   D) Nesne yüklem uyumsuzluğu   E) Gereksiz sözcük kullanımı 2015 Dönem Sonu Doğru Cevap: C

11. ?Yazı? ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Hazırlayanın kişiliğini yansıtır.   B) Bir ifadenin nasıl olduğunu belirtir.   C) Belleğe yardımcı olur.   D) Çevre ile ilişki kurma aracıdır.   E) Herhangi bir konuda bilgi verir. 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: B

12. Etkin bir yazı için seçilen konunun ana düşüncesinin sınırları içinde kalmasına ne ad verilir?   A) Yazıda etkinlik   B) Yazıda güvenilirlik   C) Yazıda tutarlılık   D) Yazıda birlik   E) Yazıda aktiflik 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: D

13. Etkili yazma ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Somut sözcükler kullanılmalı   B) Eş anlamlı sözcük kullanımından kaçınılmalı   C) Jargon kullanımına dikkat edilmeli   D) Genel anlamlı sözcükler kullanılmalı   E) Yabancı kökenli sözcükler kullanılmamalı 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: D

14. Aşağıdakilerden hangisi ?iletişim kavramının etkili bir biçimde kullanılabilmesi? için uygulanması gereken ilkeler arasında yer almaz?   A) Düzenli olma   B) Açık ve sade olma   C) Etkililik   D) Farkındalık   E) Destekleme 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: C

15. ?Ortaya konulan iddianın zayıf oluşu? olarak nitelendirilen kavram aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak ifade edilmiştir?   A) Mantıksal tutarsızlık   B) Taslak belirleme   C) Sistem yaklaşımı   D) Güvenilirlik   E) Geçerlilik 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: A

Ders Analizi

Son 5 yılda çıkmış soruların ünitelere göre analizi

Ara Sınav Üniteleri

1.Ünite Yazışmaların Niteliksel Özellikleri  30 soru

2.Ünite Yazışmalarda Dil Bilgisi ve Yazım Kuralları 35 soru

3.Ünite Yazı Yazma Süreci 36 soru

4.Ünite Resmi Yazıların Bölümleri 35 soru

Dönem Sonu Sınavı Üniteleri

5.Ünite Resmi Yazı Türleri 25 soru

6.Ünite İş Yazılarının Bölümleri 16 soru

7.Ünite İş Yazısı Türleri 25 soru

8.Ünite Özel Yazı Türleri 32 soru

Tebrikler. 1. Üniteyi tamamladınız..

Buradaki bilgilerin tümü onlinefotokopi.com TEKKAYNAK ders çalışma kitapçıklarından alıntıdır.

Bu üniteye ait diğer çıkmış sorular ile diğer ünitelerine ait kaynakları ve deneme sınavlarını, Sınav öncesi pratik bilgileri , Doğru Yanlış ve Boşluk Doldurma Testlerini, Çözümlü Sorularıwww.onlinefotokopi.com sitesinden temin edebilirsiniz. onlinefotokopi olarak tüm sınavlarınızda başarılar dileriz.