SPOR BİLİMLERİNE GİRİŞ ÇALIŞMA KİTAPÇIĞI (SYT101U)

www.onlinefotokopi.com

#-

Ara (Vize) Sınav Öncesi Son Hazırlık - Pratik Bilgiler

Aşağıdaki ifadelerdeki sınava girmeden birkaç saat önce mutlaka ezberleyin. Tamamı çıkmış sorulardan derlenmiştir. Sınav esnasında çok faydasını göreceksiniz.(Altı çizili kelimeler olumsuzdur!! Çok dikkat ediniz.)

1) Hücrelerin büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan vücut ölçülerindeki artışa Büyüme denir

2) "Toplumun sürekliliği için uyumun olmasını gerektirmesi" çatışma kuramının argümanlarından sayılmaz.

3) Vücudun sağından soluna doğru geçen eksen Mediolateral Eksen

4) Uğraştığı spor dalında katıldığı yarışmalardan veya müsabakalardan maddi kazanç elde eden sporcuya Profesyonel sporcu denir

5) Yoga, meditasyon ve nefes düzenleme çalışmalarını din ile ilişkilendiren uygarlık Hindistanlılar

6) "Kazanmak için yarışma" Fair-Play tanımlarından değildir.

7) Enerji elde edilişi sırasında anaerobik ortamda yan ürün olarak laktik asitin oluşmadığı enerji yolu Alaktik Anaerobik Sistem

8) "Cinsiyet" toplumsallaşma ajanlarından biri değil.

9) Kas boyunun sabit kaldığı ve eklem açıklığında değişiklik olmadığı kasılma türüne İzometrik Kasılma denir

10) "Sanat" Orhun?a göre Spor Felsefesinin temel alanlarından değildir.

11) "Öğrenci" çok kültürlülük kavramında değerlendirilecek kimliklerden biri değildir.

12) "Tutma" Lokomotor Becerilerden sayılmaz.

13) Vücudu ön ve arka olmak üzere iki eşit parçaya bölen düzlem Frontal düzlem

14) Bireyin bulunduğu zemin üzerinde dengesini yerçekimine karşı koruma yeteneğine Non lokomotor beceri denir

15) Spor içinde karşılaşılan etik durumlar ile ilgili doğru ve adil karar verme sürecine Etik muhakeme denir

16) Enerji elde edilişi sırasında oksijenin kullanıldığı enerji yolu Aerobik enerji yolu

17) Kas kasılmasının aktin filamentlerin miyozin filamentleri üzerinde kayması ile gerçekleşmesine Kayan Filamentler Teorisi denir

18) Yapısal özelliği bakımından en az myoglobin oranına sahip kas tipi Tip II (FTb)

19) İlk spor örgütü olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı 1922 yılında kurulmuştur

20) İlk Modern Olimpiyat Oyunları 1896 Atina yılında ve nerede yapılmıştır

21) "Fiziksel yeteneklere dayanmaması" Loy?un spor kavramına yaklaşımlarından değildir.

22) Türk Spor Kurumu (TSK) 1936 yılında faaliyete geçmiştir

23) Yapısal özelliği bakımından en yüksek kapiller yoğunluk oranına sahip kas tipi Tip I ST

24) Amaca yönelik bir hareket esnasında iskelet ve merkezi sinir sisteminin dengeli ve uyum içerisinde çalışmasına Koordinasyon denir

25) Özellikle yüzmeyi babaların çocuklarına öğretmek zorunda olduğu uygarlık Yahudiler

26) "Kazanmak için ne yapmalıyım?" etik bir ikilem ile karşı karşıya olup olmadığımızı gösterecek sorulardan değildir.

27) "Kültür toplumdan topluma değişmemesi" kültürün özelliklerinden biri değil.

28) Sporun oyundan farkını tanımlayan ifade Spor daha çok fiziksel etkinliklerin gerçekleştirildiği, kuralların olduğu bir ortamdır.

29) Lif demetlerinin (fasiculus) üzerini saran bağ dokuya Perimizyum denir

30) Vücudun önünden arkasına doğru geçen eksen Anteroposterior Eksen

31) İnsan organizmasında hareketin oluşmasında aktif olarak görev alan kas İskelet Kası

32) Vücudun bir bölümü veya tamamının kütlesi ya da ilgili spor dalında kullanılan aracın kütlesinden kaynaklanan bir dirence karşı koyan, direnci yenen etkiye Kuvvet denir

33) "Turizm Felsefesi" spor felsefesinin çalışma alanlarından biri değildir.

34) "Edebiyat" kurumsallaşmış sporun doğrudan ilişkili olduğu alanlardan değildir.

35) "Toplumsal cinsiyete çok fazla vurgu yapmaktadır." çatışma kuramına yönelik eleştirilerden sayılmaz.

36) "Profesyonel kadın sporcuların motivasyon düzeyleri nasıldır?" sporun sosyokültürel analizini yapmak isteyen araştırmacıların cevap aradığı sorulardan değildir.

37) "Toplumsal öğrenme kuramı" spor sosyolojisi alanında sıklıkla kullanılan kuramlardan sayılmaz.

38) İçerdiği enerji maddeleri bakımından orta düzeyde triglyserid oranına sahip kas tipi Tip II (FTa )

39) Kuvvetlerin etkisi altındaki cisimlerin denge durumunu veya hareketini inceleyen Mekanik

40) Zinn (1993) etik bir ikilem ile karşı karşıya olup olmadıglmızı fark etmemiz için bazı sorular sormamız gerektiğini önermektedir.Buna göre sorulması gereken ilksoru aşağidakilerden hangisidir

41) Çocuk ve yetişmekte olan gençlerin bilişsel, sosyal ve fiziksel gereksinmelerini karşılamak için hazırlanmış bireysel ve grup içerisindeki hareket yaşantılarını kapsayan etkinliğe Beden Eğitimi denir

42) Yunanca ?ethos?dan gelen etik kelimesinin anlamı Bir kişinin karakterinin özüdür.

43) Sakin bir yaşama önem vermiş ve insanlardaki hareketsiz bir yaşamın birçok hastalığa neden olduğuna inanan uygarlık Çinliler

44) "Farklı kültürlerde sporun kimlik oluşumuna etkisi" feminist kuramcıların spor analizlerinde ele aldıkları konulardan biri değildir.

45) "Rehabilitasyon" motor amaç faktörlerinden sayılmaz.

46) Pierre de Coubertain'e göre Olimpizmin er yalın tanımı Çaba ve bedensel uyum sayesinde yaratılmış bir düşünce biçimidir.

47) Minimum enerji ve zaman harcayarak istener maksimum hedeflere ulaşabilmek için biı süreç içinde sıralanan ve kazandırılmas öngörülen istemli davranışa Sporda Beceri denir

48) Glikolizi en iyi şekilde açıklayan ifade Glikozun pirüvik aside dönüşüm sürecidir.

49) Objelerin hareketlerini kat edilen yol, geçen süre, ivme ve hızlanma açısından inceleyen Kinematik

50) "Kendini Belirleme Kuramı" sporun sosyokültürel analizinin yapılmasında faydalanılan kuramlardan değildir.

Kaynak: www.onlinefotokopi.com

#-

Ünite 1 : Spor Bilimleri İle İlgili Kavramlar ve Sporun Tarihsel Gelişimi

Kaynak: www.onlinefotokopi.com

Kaç Defa Soruldu?

Hücrelerin büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan vücut ölçülerindeki artışa ne ad verilir? 3  defa soruldu

Uğraştığı spor dalında katıldığı yarışmalardan veya müsabakalardan maddi kazanç elde eden sporcuya ne ad verilir? 3  defa soruldu

Aşağıdakilerden hangisi Lokomotor Becerilerden biri değildir? 2  defa soruldu

Bireyin bulunduğu zemin üzerinde dengesini yerçekimine karşı koruma yeteneğine ne ad verilir? 2  defa soruldu

İlk Modern Olimpiyat Oyunları kaç yılında ve nerede yapılmıştır? 2  defa soruldu

İlk spor örgütü olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kaç yılında kurulmuştur? 2  defa soruldu

Yoga, meditasyon ve nefes düzenleme çalışmalarını din ile ilişkilendiren uygarlık aşağıdakilerden hangisidir? 2  defa soruldu

Sık sorulan soruların hangi yıllara ait olduğunu görmek için özetin sonundaki çıkmış soruları inceleyiniz.

Kısa Özet

Beden eğitimi bireyin fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal yönden gelişmesini sağlayan etkinliklerdir. İnsanın büyümesi ve gelişmesiyle bedensel gelişimler arasındaki ilişkiyi de açıklar. Özellikle dokuların, organların ve kemiklerin sağlıklı büyümesi için önemli bir fizyolojik olgudur. Beden eğitimi sadece bireylerin bir bütün olarak gelişmesine değil, aynı zamanda bireylerin oluşturduğu ve içinde yaşadıkları toplumun gelişmesine de katkı sağlamaktadır. Beden eğitimi bireyin kendine güvenini ve içsel kişilik becerilerini geliştirecek, vücut yapısını ve genel işlevlerini kavrayacak, hareketsel olan ve olmayan ve ustalık içeren tüm becerilerini geliştirecektir. Beden eğitiminin amaçlarından biri çocukların aktif bir yaşam tarzı geliştirmeye doğru eğitmektir. Spor eğitmenleri ve beden eğitimi öğretmenleri sadece çocukları okul yılları boyunca değil, okul yaşantılarından sonra da aktif bir yaşam tarzı için önemli olan alışkanlıkları, becerileri ve bilgiyi geliştirmelerini sağlamaya çalışmalıdır. Çocukların doğasında hareket etme isteği vardır. Eğitimciler çocukları aktif bir yaşama doğru sürükleyecek etkinlikler düzenlemelidirler. Bizim amacımız çocukların okul öncesinden başlayarak ilköğretim yılları boyunca aktif yaşam stili benimsemelerine yardımcı olmaktır. Bu sayede çocuk hem beslenme alışkanlıklarını geliştirecek, hem de diğer sağlık faktörlerini uygulamaya başlayacaktır ki, buda çocuğun pozitif ve sağlıklı bir şekilde yaşama doğru ilerlemesini sağlayacaktır.

Çocuklar hareket etmekten zevk alırlar ve hareket sayesinde dünyayı tanımaya çalışırlar. Kendilerini ve başkalarını tanımayı öğrenirler. Hareket eğitimi paylaşmayı, duygularını ifade etmeyi, kişisel amaçlar belirlemeyi ve özgürce hareket etmeyi öğrenmesi için fırsatlar yaratır. Çocuk bu sayede serbestçe hareket edecek aynı zamanda kendi alanlarını etkili kullanabilen bireyler olacaktır. Temel hareket becerileri insanın yaşamı boyunca ve işlerinde kullanabilecekleri niteliktedir. Temel hareket becerileri ile çocuklar yaşadıkları çevreyle daha etkili bir ilişki kurabilirler. Bu beceriler ile çocuklar kendi vücutlarını tanıyarak hareketleri daha verimli yapabileceklerdir. Örneğin, tırmanma (Lokomotor hareket becerisi) ve sallanma (non Lokomotor hareket becerisi)hareket becerisini gerçekleştirirken vücudun belli kısımlarını kullanmayı öğreneceklerdir. Bu bilinçler geliştikçe çocuklar vücut kısımlarının kapasitesini ve sınırlarını bileceklerdir. Çocukların yaşadıkları çevredeki deneyimleri de bu bilinçlerin gelişmesine yardımcı olacaktır. Daha etkili bir biçimde nasıl hareket edeceklerini ve bu hareketlere uygun tepkileri nasıl vereceklerini bu bilinçler sayesinde daha iyi anlayacaklardır. Çocukların bu bilinçleri geliştikçe çocuklar hareketleri yapma konusunda daha istekli ve başarılı olacaktır.

Spor bireylerin hareket etme ihtiyacını karşılamak, bireylerin sosyalleşmesini sağlamak, statü elde etmek ve eğlenmek için tercih edilirken aynı zamanda da bir meslek olarak tercih edilmektedir. Sporu okul sporu, rekreasyon ve verim sporu olarak farklı şekillerde ele almak mümkündür. Spor bireysel veya takım halinde yapılan, yarışma amacı taşıyan ve belirli kurallara sahip bir uğraştır. Beden eğitiminde rekor kırma ve şampiyon olma amacı yoktur. Sporda ise rekor kırma ve şampiyon olma amacı taşımaktadır. Spor bilimlerinde kullanılan temel kavramların hangi anlama geldiğinin bilinmesi önemlidir. Çünkü spor bilimlerini başarılı bir şekilde öğrenebilmemiz ve öğretebilmemiz bu kavramlar ile başlamaktadır. Spor bilimlerinde kullanılan bu kavramların hangi anlamları içerdiği ve diğer kavramlarla olan ilişkileri iyi anlaşılmazsa spor konusunda fikir üretmek mümkün olmayacaktır. İlk insan hayvanlarla ve kendi cinsinden olanlarla yakından mücadele etmek zorunda kalınca ilk olarak kendi fiziksel gücünü kullanmayı öğrenmiştir. Bunun sonucunda da güreş sporu ortaya çıkmıştır. Daha sonra ellerini yumruk yaparak ve kollarının itme gücü ile boks sporunu gerçekleştirmiştir. Araç yapma becerisine sahip olan insanoğlu kendisine avantaj sağlayacak bir ortam yaratmak ve düşmanlarını uzakta karşılamak için mızrak ve ok yapmıştır. Bu da günümüzde okçuluk ve atıcılık sporlarının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Suda kendi kas gücünü kullanarak yüzmeyi öğrenmiştir. İlk insanın yaşamında dansın da önemli bir yeri vardır. 1400-1500 yılları arasında Fransız düşünür J.J. Russo ile beden eğitimi Avrupa?da okul programlarında yer almıştır. 19. yüzyılın başlangıcında İsveç?te Pehr Henrik Ling bilimsel ve fizyolojik esaslara dayanan yeni bir sistemi(İsveç Cimnastiği) ortaya çıkarmıştır. 1811 yılında Friedrich Luding Jahn, Alman cimnastiğinin en önemli isimlerinden biri olarak ortaya çıkmıştır. 18581914 yıllarında beden eğitimi ve spor ilk defa Emrullah Efendi ile birlikte öğretmen okullarında, sultanilerde ve liselerde uygulanmaya başlanmıştır. 1920 yılına gelindiğinde atletizm ve oyun eğitim sistemi içerisinde değerlendirilmeye başlanmıştır. 1930 ve 1940?lı yıllarda Dewey?in etkisi eğitim felsefesinde önemli değişiklikler yaratmıştır. Oyunlara daha fazla yer verilmiştir. Çinliler hastalıklardan kurtulmak için de nefes çalışmaları yapmışlardır. Bu nefes çalışmaları ile birlikte bükülme, duruş ve uzanma hareketlerinden oluşan tıbbi cimnastikle uğraşmışlardır. Hindistan?da yoga, meditasyon ve nefes düzenleme çalışmalarını din ile ilişkilendirip beden ve zihni disipline etmek için yapmışlardır. İki tekerlekli ve sürücüsü ayakta bulunan yarış arabası Sümerler tarafından kullanılmıştır. AsurBabilliler, boks, güreş ve yüzme sporu ile daha çok ilgilenmişlerdir. Etiler, savaşçı bir uygarlık olduğu için, Etiler?de de savaş arabaları görülmektedir. Bu arabaları hem savaşta hem de yarış arabası olarak kullandıkları bilinmektedir. Mısırlılar da vücut kültürü cimnastik hareketleri, oyunlar, boks, güreş, sopa eskrimi, su sporları ve dans ile ilgili etkinlikleri kullanmışlardır. Yahudiler de ise özellikle yüzme babaların çocuklarına öğretmek zorunda olduğu önemli işlerden birisiydi. Yunanlılar da jimnastik çalışmalarına büyük önem vermişlerdir. Ispartalılarda disk, cirit atma, eskrim, boks, güreş ve top oyunları ile de gençlerin her yönü ile yetiştirilmeleri sağlanmıştır. Eskrim, binicilik, mızrak atma, yüzme, boks, güreş ve askeri teçhizatla yürüyüşler Romalılarda askerliğe ve savaşa hazırlayıcı faaliyetlerdir.

Orta Asya?da yaşayan Türkler beden kültürüne ve spora büyük önem vermişlerdir. Eski Türklerdeki beden eğitimi ile ilgili faaliyetleri Ergenekon, Manas ve Oğuz Kağan destanlarında görmekteyiz. Kaçma ve kovalama nitelikli GökBörü, Kız-Börü ve Beyge oyunlarını oynadıkları bilinmektedir. Türkler sporu düğün törenleri ve geleneklerinin içine de katmışlardır. Osmanlı Devleti ve diğer Türk devletlerinde güreş, avcılık, atıcılık, okçuluk, binicilik, kılıç, yaya koşuları, atlama, ağırlık kaldırma ve basit labut atma, gürz ve topuz kullanma, cirit, çöğen/polo, gökbörü, tepük, tomak, matrak gibi sporlar büyük aşamalar göstermiştir. Sporu savaşa hazırlık, fizik gücü geliştirme ve geleneklerini sürdürme amacıyla yaşatmışlar ve korumuşlardır. Osmanlı döneminde güreş, avcılık, atıcılık, okçuluk, binicilik, kılıç, ağırlık kaldırma, gürz ve topuz kullanma, cirit, tepük gibi sporlar ön planda yer almıştır. Osmanlı devletinde spor örgütlenmesi incelendiğinde en önemli yeri spor tekkelerinin aldığı görülmektedir. 1839 da ilk defa Tanzimat fermanı ile birlikte askeri ve sivil okullara cimnastik dersi konulmuştur. Osmanlı döneminde kulüpleşmeye geçişin 19.yüzyılın ikinci yarısında gerçekleştiği görülmektedir. Futbol Osmanlı döneminde oynanmaya ve örgütlenmeye başlamıştır. Osmanlı devletinde sporda federatif yapının oluşturulmasına yönelik faaliyetler incelendiğinde bu anlamda ilk örgütün 1903 yılında kurulan İstanbul Futbol Birliği olduğu görülmektedir. 1922 yılında Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ) adı altında kamu yararına çalışan ilk spor örgütü kurulmuş ve sporun sevk ve idaresi bu örgüte bırakılmıştır. İlk başkanlığını Ali Sami Yen yapmıştır. 1926-1929 yılları arasında Türk kadını atletizm, kürek sporu, tenis, voleybol ve yüzme sporunu yapmaya başlamıştır. 1935 yılında Türk Spor Kurumu faaliyete geçmiştir. 1936 yılında Berlin Olimpiyat Oyunlarında güreş dalında Yaşar Erkan ilk altın madalyamızı ülkemize kazandırmıştır. 1938 yılında 3530 sayılı Beden Terbiyesi kanunu ile devlet ilk spor örgütünü kurmuştur. 1959 yılında da profesyonel futbol ligi kurulmuştur. Antik (Klasik) Olimpiyatların Yunanistan?ının Olympia yöresinde başladığı tahmin edilmektedir. Tanrısal ve yöresel bir kahraman adına yapıldığı tahmin edilen bu büyük şölenin dine dayalı bir başlangıcı olduğu da bilinmektedir. Modern Olimpiyat Oyunları 1896 yılında Yunanistan?ının başkenti Atina?da yapılmaya başlamıştır. Modern Olimpiyat Oyunlarının kurucusu Baron Pierre De Coubertin?dir. Her dört yılda bir yapılan Modern Olimpiyat Oyunları barışsever bir dünya kurmayı ve toplumları bir araya getirerek olimpik anlayışın yerleşmesini amaçlamaktadır.

Püf Noktalar

• Günümüzde teknolojik gelişmeler bireyler üzerinde olumlu ve olumsuz birçok etkide bulunmaya başlamıştır. Eğitim özellikle toplum üzerindeki bu olumlu ve olumsuz etkiye karşı nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlar. Nitelikli insan gücüde bireyin fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden sağlıklı olmasını gerektirir. Bu da eğitim süreci içerisinde beden eğitimi ile sağlanmaktadır. Beden eğitimi etkinlikleri ile bireyde fiziksel uygunluğun, sportif etkinlikleri iyi yapabilmenin ve kalp dolaşım siteminin dayanıklılığının gelişmesi hedeflenmektedir.
Beden eğitimi özellikle dokuların, organların ve kemiklerin sağlıklı büyümesi için önemli bir fizyolojik olgudur. Hareket kavramı vücudun herhangi bir bölümündeki gözle görülür değişim pozisyonu, vücudun konum değiştirmesi, belirli bir noktaya göre yer değiştirmek olarak tanımlanırken, hareket eğitimi ise uygulama, oyun, spor, atletizm, yüzme, jimnastik ve dans kullanımları ve bunların anlamlarını araştırmaya ve bunların birbirlerine veya gruplara olan etkilerini anlamaya çalışan akademik bir disiplindir. Hareket kavramı organize olmuş hareketler serisidir. Hareket eğitimi ise çocuğun paylaşmayı, duygular ifade etmeyi, kişisel amaçlar belirlemeyi ve özgürce hareket etmeyi öğrenmesi için fırsatlar yaratır
• Temel hareket becerileri insanların hayatlarında, işlerinde ve gelecekte de kullanabilecekleri niteliktedir. Beden eğitimi ve sporda yer alan bu temel hareket becerileri çocukların oyun ortamını ve serbest zamanlarını en verimli bir şekilde değerlendirmesini sağlar. Çocuklar amaçlarına ulaşmada bu temel hareket becerilerinden birini kullanabilmeli veya bir çeşit hareketten diğer bir harekete geçebilmelidir. Bu temel hareket becerilerini öğrenmek çocuğa okul içinde (beden eğitimi) ve okul dışındaki (spor) etkinliklere katılma olasılığını yükseltecektir.
• Beden eğitimi şampiyon olma, rekor kırma, bir yarışma amacı taşımazken, spor ise şampiyon olma, rekor kırma amacı taşımaktadır. Aynı zamanda spor, spor salonlarına, spor sahalarına ve uğraştığı spor dalı ile ilgili belirli kurallara gereksinim duyar.
• Büyüme vücut ölçülerinde meydana gelen artıştır. Vücudun boy, ağırlık olarak artmasıdır. Çocuğun daha yüksek nitelikteki işleri yapabilmesi ve ilerlemesi şeklinde tanımlanan gelişim ise, bireyin olgunluğa erişmesidir. Olgunlaşma
organizmanın büyüyerek kendisinden beklenen bir işi yapabilecek düzeye ulaşma sürecidir.
• İsveçli Pehr Henrik Ling beden eğitiminin üzerinde dururken, Jahn bugün de kullanılan cimnastik aletlerini (beygir, halka, paralel, barfiks) kullanmıştır. Alman Jimnastiği bugünkü artistik jimnastiğin temelini atmıştır. Jahn?a göre jimnastik açık havada, herkesin gözü önünde gelişmeli ve en küçük yerlerin bile bir jimnastik
• alanına sahip olması gerekliliğine önem
verilmelidir. İlk açık hava jimnastik alanını açmıştır. Friedrich Ludwing Jahn, Alman gençlerinin vücutlarını yurdun düşmanlarına karşı mücadele için güçlü ve dayanıklı hale getirmek gibi vatansever bir nitelik taşıyordu. İsveç?te Pehr Henrik Ling tarafından bilimsel ve fizyolojik esaslara dayatılan yeni bir sistem ortaya atılmıştır. İsveç Jimnastiği ordu ve okulda kolay uygulanan bir sistem olarak gösterilmektedir. İsveç Jimnastiği her hareketin vücut üzerinde incelenmiş fizyolojik bir etki yapmasını içermektedir. İsveç jimnastiğinde vücut üzerinde tedavi edici özelliği taşımayan hiçbir harekete yer verilmemiştir. Tedavi fonksiyonuna İsveç Jimnastiğinde büyük önem verilmiştir.
• Çinliler sporu tıbbi amaçlı yaparken, Hindistan?da spor, fiziksel hareketlerden çok ruhla ilgiliydi. Sümerler at besleyen ve ata iyi binen bir uygarlık olduğu için daha çok sporu yarış şeklinde yapmışlardır. Asur Babil?de ise spor askeri gücü geliştirmek için yapılmıştır. Mısırlılar ve Yunanlılar da vücut kültürü için cimnastik hareketleri önem taşırken, Yahudiler ise yüzme sporuna önem vermişlerdir. Ispartalılar ve Romalılar beden eğitimi çalışmalarını savaşa hazırlık yönünde yaptıkları bilinmektedir.
• Eski Türklerde oynanan Gök Börü oyunu geleneksel bir oyundur. Gök Börü, Kız Börü ve Beyge oyunları eski Türklerde oynanan kaçma ve kovalamaca niteliğindeki oyunlardı. Kız Börü evlilik törenlerinde oynanan bir oyundu. Beyge ise düğün törenlerinde oynanan kaçma ve kovalamaca oyununa verilen isimdir.

Kısa Kısa

• Spor, Dünya?da farklı kültürleri, farklı dilleri ve insanları bir araya getiren önemli bir olgudur. Spor bilimlerinin öğrenilmesi ve öğretilmesi spor bilimlerini oluşturan kavramların bilinmesi ile başlar. Spor bilimleri ile ilgili temel kavramlar iyi anlaşılmadıkça ve kavramların birbirleriyle olan ilişkileri sağlam bir temele oturmadıkça spor ile ilgili görüş üretmek mümkün değildir.
Spor kavramının anlaşılabilmesi için öncelikle beden eğitimi ve hareket kavramlarının iyi bilinmesi gerekmektedir.
• BEDEN EĞİTİMİ
Çağımızda devamlı olarak değişen ve gelişen olaylar ve teknoloji bireyler üzerinde olumlu ve olumsuz etkiler oluşturmaya başlamıştır. Eğitimin buradaki işlevi toplum üzerindeki bu etkiye karşı nitelikli insan gücü yetiştirmektir. Nitelikli insan gücüde fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden sağlıklı olmayı gerektirir. Bu da eğitim süreci içerisinde beden eğitiminin rolünü ortaya koymaktadır. Gerçek anlamda beyin ve vücudun fonksiyonları bağımsız düşünülemeyeceğinden tek başına bir fiziksel sağlamlık da düşünülemez. Fiziksel uygunluk bireyi sadece bir beden olarak değil zihinsel, duygusal ve sosyal bir bütün olarak ele alır. Bir hareketi yapabilmek için kasların gelişmiş olması ve sinir sisteminin mükemmel iletişimi yetmemekte, bireyin hareketi doğru ve çabuk algılayabilmesi, anlamlandırabilmesi, düşünsel olarak geliştirebilmesi de önem kazanmaktadır. Beden eğitimi etkinlikleri düzenli olarak yapıldığında fiziksel uygunluğun, kalp-dolaşım sistemi dayanıklılığının, fiziksel kapasite ve sportif etkinliklerin iyi yapılabilmesi gibi özelliklerin gelişmesi hedeflenmektedir. Bu bağlamda beden eğitimi, insanın büyümesi, gelişmesiyle bedensel gelişimler arasındaki ilişkiyi açıklamaktadır. Özellikle dokuların, organların ve kemiklerin sağlıklı büyümesi için önemli bir fizyolojik olgudur.

şimdi bu konu ile ilgili çıkmış sorulara göz atalım;

Kişisel ya da toplu biçimde yapılan, genellikle yarışmaya dayanan, kimi kurallara göre uygulanan beden hareketlerinin tümüne ne ad verilir? A) Yaşam Boyu Spor B) Spor C) Beden Eğitimi D) Gelişim E) Rekreasyon 2016 Ara Sınav Doğru Cevap: B





Aşağıdakilerden hangisi sporun sosyokültürel analizinin yapılmasında faydalanılan temel disiplindir? A) Hareket eğitimi B) Spor tarihi C) Sosyoloji D) Kültürel çalışmalar E) Beden eğitimi 2017 Ara Sınav Doğru Cevap: C





Çocuk ve yetişmekte olan gençlerin bilişsel, sosyal ve fiziksel gereksinmelerini karşılamak için hazırlanmış bireysel ve grup içerisindeki hareket yaşantılarını kapsayan etkinliğe ne ad verilir? A) Rekreasyon B) Koordinasyon C) Beden Eğitimi D) Hareket Eğitimi E) Olgunlaşma 2016 Ara Sınav Doğru Cevap: C





• Amerika Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Birliğime (NASPE) göre beden eğitimi alan bireyin kazanacağı davranışları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;
Beden eğitimi alan birey; çeşitli fiziksel etkinlikleri gerçekleştirmek için zorunlu becerileri öğrenecek. Beden eğitimi alan birey; fiziksel devamlılığının farkında olma duygusunu geliştirecek. Beden eğitimi alan birey; hareketsel olan ve olmayan ve ustalık içeren becerileri geliştirecek. Beden eğitimi alan birey; hareket, dans, oyunlar ve sporda hareketsel olan ve ustalık içeren becerileri birleştirecek. ? Beden eğitimi alan birey; sağlıklı ve sağlıklı olma alanlarında bilinçli bir tüketici olacak. Beden eğitimi alan birey; dinlenme becerisini ve güven duygusunu geliştirecek. Beden eğitimi alan birey; vücut yapısını ve genel işlevini kavrayacak. Beden eğitimi alan birey; spor, hareket, dans ve oyunlardaki kuralları değerlendirmeyi, uygulamayı ve kuralları kavrayacak. Beden eğitimi alan birey; estetiği ve hareketin yaratıcı niteliklerini takdir edecek. Beden eğitimi alan birey; kendine güveni ve içsel kişilik becerilerini geliştirecek.
• Lokomotor Beceriler
Çocuklar okula başlamadan önce gelişmiş olmamak şartıyla yürüyebilirler, koşabilirler ve sıçrayabilirler. Eğer çocuğa ?iyi bir koşucu musun?? diye sorarsak cevap ?evet? olacaktır. Gerçektende çocuklar yeteneklerini daha iyi olarak düşünürler ve daha büyüklerle yarışmaya çalışırlar. Yarışmayı kaybettikleri zamanda şaşırırlar. Lokomotor beceriler; vücudun zemindeki belirli bir noktadan bir başka yere doğru hareketidir. Büyük kas becerileri denge/kararlılık becerileri ile birlikte gelişir. Lokomotor becerilerinin etkili formalarına geçmeden önce, denge becerilerinin temel yönleri üzerinde ustalaşmak gerekir. Lokomotor beceriler şunlardır: Yürüme Koşma Atlama Sıçrama Uçma Sekme Tırmanma Kayma Sürünme

şimdi bu konu ile ilgili çıkmış sorulara göz atalım;

Aşağıdakilerden hangisi Lokomotor Becerilerden biri değildir? A) Uçma B) Sekme C) Tutma D) Tırmanma E) Kayma 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: C





• Non-Lokomotor Beceriler
Non-lokomotor beceriler; bireyin, bulunduğu zemin üzerinde dengesini yerçekimine karşı koruma yeteneğidir. Denge/kararlılık, insan hareketinin temel formudur. Bütün etkili hareketlerin temelidir. Hem lokomotor hem de manipülatif becerilerin içine yayılır. Nonlokomotor beceriler şunlardır. Eğilmek Bükülmek Sallanmak Dönmek Simetrik-asimetrik, geniş-düz vücut şekilleri
• Manipülatif Beceriler
Manipülatif beceriler; bireyin, herhangi bir nesne ile ilişkisini gerektiren hareketlerdir. El ve ayakların kullanılması ile nesnelerden kuvvet alma ve nesnelere kuvvet uygulama ile ilgilidir. Bir şeyi el veya ayak ile yapmak bir kişinin öğrenebileceği en iyi harekettir. Çocuklar el ile yapılan şeyleri severler. Manipulatif motor beceriler eğer doğru bir şekilde öğretilirse kendi kendine yapılabilen etkinliklerdir. Manipülatif hareket becerileri ile küçük kas becerileri gelişir. Manipülatif hareket becerileri, Atma Tutma Fırlatma Vurma Tekmeleme Sürme
• Uzaysal Bilinç
Uzaysal bilinç, üç boyutlu uzayı, içindeki objeleri tanımak ve onlara tepki verme yeteneğidir. Çevreye göre insanın vücudunun konumunun hissidir. Görsel bilinç, uzaysal bilincin kapsamı içindedir. Derinlik ve uzaklık algısı, biçim farkı ve görsel motor düzeni uzay bilincine katkıda bulunur. İlkokul (1, 2, 3, 4 ve 5. sınıflar) ve ortaokul (6, 7 ve 8. sınıflar) da okuyan çocuklara uzay bilinci farkını göstermek için bir uygulama yaptırılıyor. Bu uygulama çocukların topu tutabilmeleri yeteneği ile ilgilidir. Bir makine tarafından bir top fırlatılır ve çocuklara, topu tutabilmek için, hareket etmeleri söylenir. İlk olarak çocuklara topun atılış yerini görmeleri sağlanıyor. Daha sonra, büyük bir bez parçası ile topun atılış yerinin görünmesi engelleniyor. Çocukların hepsi doğru yöne koşmalarına rağmen, yaşça küçük olanlar (1, 2 ve 3. sınıflar) topun düşeceği yerin tahmininde yaklaşık 22 adımlık bir sapma yaptılar. Yaşları daha büyük olanlar ise (4, 5 ve 6. sınıflar) yalnızca 2,5 adımlık sapma yaptılar. Yaşı küçük olanlar, aynı yöne koşmalarına rağmen topun düşeceği yeri tahmin edememekle birlikte gittikleri yere de çok geç vardılar. Gelişme ise topun düşeceği yeri doğru tahmin eden fakat karar vermekte geç kalan 4. sınıf öğrencilerinde gözlenebildi. Aslında, karar verselerdi de topa yetişemeyeceklerdi. 5. sınıf öğrencileri ise, 4. sınıflara göre biraz daha hedeften uzaklaştılar ama topu yakalamak için daha hızlı davrandılar. 6. sınıf öğrencileri ise tahminlerinde en başarılı olan gruptu. Yaşça büyük olan çocukların (4, 5 ve 6. sınıflar) hepsi topun nereye düşeceğini iyi tahmin etmişlerdi. Fakat 4. sınıf öğrencileri, bu bilgiyi 6. sınıf öğrencileri kadar iyi değerlendiremedi. Bu ve bu tür çalışmalardan anlıyoruz ki, hızlı hareket eden nesnelere dair algısal tahminler içeren uzaysal bilinç ve becerisel tepkiler çocukluk çağının son dönemlerine kadar pek gelişmez. Bu yüzden öğretmenler ve eğitmenler 8 yaşında ve daha küçük çocuklardan, düzgün fırlatılmış bir topu yakalamasını ve havada uçan bir topun doğru olarak gözlenmesini beklememelidirler.
• Loy ise spor kavramına farklı bir açıdan yaklaşarak,
Doğada yapılması İçinde yarışma unsurlarının bulunması Fiziksel yeteneklere dayanması Şans, strateji ve yetenek unsurlarını içermesi, Değişken bir sonuca sahip olması gibi fikirleri ile değişik bir bakış açısı ortaya koymuştur.
• POR
Spor bireylerin ?hareket? etme ihtiyacını karşılaması, eğlenme, oyun, neşelenme, sosyalleşme, statü elde etme ve daha birçok nedenden dolayı tercih edilirken aynı zamanda bir meslek olarak da seçilebilmektedir. Spor sözlük anlamı olarak incelendiğinde Latince Disportare ve Desport biçiminde ?dağıtmak, birbirinden ayırmak? anlamına gelen sözcüklerden oluşmuştur. 17.yüzyıldan sonra ilk hecesi değişerek ?SPORT? biçimine dönüştüğü araştırmacılar tarafından öne sürülmektedir.
• Spor
Bir yarışmadır. Reklam aracıdır. Bir meslektir. Üretime katkı sağlar. Toplumlar arası ilişkileri artırır. Bir seyir vasıtasıdır. Politika aracıdır. Profesyonel bir uğraşı olarak yapılabilir. Eğitim ve eğlence aracıdır. Serbest zaman faaliyetidir. Bir bilim ve tekniktir. Zevk ve estetiktir. Kişiler arası ilişkileri artırır.
• Beden Eğitimi
Yarışma Değildir. Reklam aracı değildir. Meslek değildir. Üretime katkı sağlamaz. Toplumlar arası ilişkileri artırmaz Seyir vasıtası değildir. Politika aracı değildir. Profesyonel bir uğraşı olarak yapılamaz. Eğitim ve eğlence aracıdır. Serbest zaman faaliyetidir. Bir bilim ve tekniktir. Zevk ve estetiktir. Kişiler arası ilişkileri artırır.

Doğru - Yanlış Testleri

Aşağıdaki ifadeleri doğru-yanlış şeklinde doldurun. Hatalı bildiğiniz konu başlıklarını tekrar gözden geçirin.

(   ) "Doğada yapılması" Loy?un spor kavramına yaklaşımlarından biridir.

(   ) "Tutma" Lokomotor Becerilerden biridir.

D Y

Boşluk Doldurma Aşağıdaki ifadelerdeki boşlukları doldurun. Hatalı olduğunuz konu başlıklarını tekrar gözden geçirin.

1) Yoga, meditasyon ve nefes düzenleme çalışmalarını din ile ilişkilendiren uygarlık ...........dır

2) Türk Spor Kurumu (TSK) ...........yılında faaliyete geçmiştir?

3) Hücrelerin büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan vücut ölçülerindeki artışa ...........denir

4) Amaca yönelik bir hareket esnasında iskelet ve merkezi sinir sisteminin dengeli ve uyum içerisinde çalışmasına ...........denir

5) Bireyin bulunduğu zemin üzerinde dengesini yerçekimine karşı koruma yeteneğine ...........denir

6) Özellikle yüzmeyi babaların çocuklarına öğretmek zorunda olduğu uygarlık ...........dır

7) Uğraştığı spor dalında katıldığı yarışmalardan veya müsabakalardan maddi kazanç elde eden sporcuya ...........denir

8) Vücudun bir bölümü veya tamamının kütlesi ya da ilgili spor dalında kullanılan aracın kütlesinden kaynaklanan bir dirence karşı koyan, direnci yenen etkiye ...........denir

9) İlk spor örgütü olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı ...........yılında kurulmuştur?

10) Bireyin bulunduğu zemin üzerinde dengesini yerçekimine karşı koruma yeteneğine ...........denir

11) İlk Modern Olimpiyat Oyunları ...........yılında yapılmıştır?

12) Çocuk ve yetişmekte olan gençlerin bilişsel, sosyal ve fiziksel gereksinmelerini karşılamak için hazırlanmış bireysel ve grup içerisindeki hareket yaşantılarını kapsayan etkinliğe ...........denir

13) Kişisel ya da toplu biçimde yapılan, genellikle yarışmaya dayanan, kimi kurallara göre uygulanan beden hareketlerinin tümüne ...........denir

14) İlk Modern Olimpiyat Oyunları ...........yılında ve nerede yapılmıştır?

15) Sakin bir yaşama önem vermiş ve insanlardaki hareketsiz bir yaşamın birçok hastalığa neden olduğuna inanan uygarlık ...........dır

16) Minimum enerji ve zaman harcayarak istener maksimum hedeflere ulaşabilmek için biı süreç içinde sıralanan ve kazandırılmas öngörülen istemli davranışa ...........denir

17) Bir kişiye ya da belirli bir noktaya göre yer değiştirmeye ...........denir

1) Hindistanlılar  2) 1936  3) Büyüme 4) Koordinasyon  5) Non lokomotor beceri  6) Yahudiler  7) Profesyonel sporcu  8) Kuvvet  9) 1922 10) Non lokomotor Beceri 11) 1896  12) Beden Eğitimi  13) Spor  14) 1896 Atina 15) Çinliler  16) Sporda Beceri 17) Hareket  Kaynak: www.onlinefotokopi.com

#-

Ünite İle İlgili Çıkmış Sorular

1. Yoga, meditasyon ve nefes düzenleme çalışmalarını din ile ilişkilendiren uygarlık aşağıdakilerden hangisidir?   A) Etiler   B) Mısırlılar   C) Asur-Babilliler   D) Hindistanlılar   E) Romalılar 2013 Dönem Sonu Doğru Cevap: D

2. Aşağıdakilerden hangisi Loy?un spor kavramına yaklaşımlarından biri değildir?   A) Doğada yapılması   B) İçinde yarışma unsurlarının bulunması   C) Fiziksel yeteneklere dayanmaması   D) Değişken bir sonuca sahip olması   E) Şans, strateji ve yetenek unsurlarını içermesi 2013 Dönem Sonu Doğru Cevap: C

3. Türk Spor Kurumu (TSK) kaç yılında faaliyete geçmiştir?   A) 1926   B) 1930   C) 1936   D) 1946   E) 1956 2014 Dönem Sonu Doğru Cevap: C

4. Tutuş, tırmanma ve ayakta durma çocuğun hangi becerisi ile ortaya çıkan davranıştır?   A) Kondisyon   B) Esneklik   C) Olgunlaşma   D) Sürat   E) Dayanıklılık 2014 Dönem Sonu Doğru Cevap: C

5. Aşağıdakilerden hangisi Lokomotor Becerilerden biri değildir?   A) Tutma   B) Uçma   C) Sekme   D) Tırmanma   E) Kayma 2015 Dönem Sonu Doğru Cevap: A

6. Hücrelerin büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan vücut ölçülerindeki artışa ne ad verilir?   A) Büyüme   B) Sporda Beceri   C) Motor Performans   D) Olgunlaşma   E) Gelişim 2015 Dönem Sonu Doğru Cevap: A

7. Aşağıdakilerden hangisi Lokomotor Becerilerden biri değildir?   A) Uçma   B) Sekme   C) Tutma   D) Tırmanma   E) Kayma 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: C

8. Amaca yönelik bir hareket esnasında iskelet ve merkezi sinir sisteminin dengeli ve uyum içerisinde çalışmasına ne ad verilir?   A) Sporda Beceri   B) Motor Performans   C) Sporda Yetenek   D) Kuvvet   E) Koordinasyon 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: E

9. Bireyin bulunduğu zemin üzerinde dengesini yerçekimine karşı koruma yeteneğine ne ad verilir?   A) Dinamik Denge   B) Manipülatif Beceri   C) Non lokomotor beceri   D) Hareket Bilinci   E) Ritmik Bilinç 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: C

10. Özellikle yüzmeyi babaların çocuklarına öğretmek zorunda olduğu uygarlık aşağıdakilerden hangisidir?   A) Eski Türkler   B) Çinliler   C) Etiler   D) Romalılar   E) Yahudiler 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: E

11. Aşağıdakilerden hangisi Statik Dengeye bir örnektir?   A) Denge tahtası üzerinde yürüme   B) Takla   C) Yuvarlanma   D) Tek ayak üzerinde durma   E) Denge tahtası üzerinde sıçrama 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: D

12. İlk insan yürüme, koşma, atlama ve tırmanma hareketlerini hangi amaç için yapmıştır?   A) Uzun ömürlü olabilmek   B) Beslenme ve tehlikelerden korunmak   C) Sağlıklı yaşam   D) Fiziksel uygunluk   E) Eğlenme 2014 Ara Sınav Doğru Cevap: B

13. Hücrelerin büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan vücut ölçülerindeki artışa ne ad verilir?   A) Sporda Beceri   B) Motor Performans   C) Olgunlaşma   D) Gelişim   E) Büyüme 2014 Ara Sınav Doğru Cevap: E

14. Uğraştığı spor dalında katıldığı yarışmalardan veya müsabakalardan maddi kazanç elde eden sporcuya ne ad verilir?   A) Amatör sporcu   B) Takım sporcusu   C) Yaşam boyu sporcu   D) Profesyonel sporcu   E) Bireysel sporcu 2014 Ara Sınav Doğru Cevap: D

15. Vücudun bir bölümü veya tamamının kütlesi ya da ilgili spor dalında kullanılan aracın kütlesinden kaynaklanan bir dirence karşı koyan, direnci yenen etkiye ne ad verilir?   A) Dayanıklılık   B) Sürat   C) Koordinasyon   D) Kondisyon   E) Kuvvet 2014 Ara Sınav Doğru Cevap: E

Ders Analizi

Son 5 yılda çıkmış soruların ünitelere göre analizi

Ara Sınav Üniteleri

1.Ünite Spor Bilimleri İle İlgili Kavramlar ve Sporun Tarihsel Gelişimi 32 soru

2.Ünite Spor Felsefesi ve Etiği 31 soru

3.Ünite Sporda Sosyo-kültürel Boyutlar 32 soru

4.Ünite Spor Fizyolojisi ve Mekaniği 30 soru

Dönem Sonu Sınavı Üniteleri

5.Ünite Antrenman ve Hareket 22 soru

6.Ünite Spor Psikolojisi 14 soru

7.Ünite Sporcu Beslenmesi 18 soru

8.Ünite Spor Pedagojisi 19 soru

Tebrikler. 1. Üniteyi tamamladınız..

Buradaki bilgilerin tümü onlinefotokopi.com TEKKAYNAK ders çalışma kitapçıklarından alıntıdır.

Bu üniteye ait diğer çıkmış sorular ile diğer ünitelerine ait kaynakları ve deneme sınavlarını, Sınav öncesi pratik bilgileri , Doğru Yanlış ve Boşluk Doldurma Testlerini, Çözümlü Sorularıwww.onlinefotokopi.com sitesinden temin edebilirsiniz. onlinefotokopi olarak tüm sınavlarınızda başarılar dileriz.