ÖZEL GÜVENLİK HUKUKU I ÇALIŞMA KİTAPÇIĞI (HUK217U)

www.onlinefotokopi.com

#-

Ara (Vize) Sınav Öncesi Son Hazırlık - Pratik Bilgiler

Aşağıdaki ifadelerdeki sınava girmeden birkaç saat önce mutlaka ezberleyin. Tamamı çıkmış sorulardan derlenmiştir. Sınav esnasında çok faydasını göreceksiniz.(Altı çizili kelimeler olumsuzdur!! Çok dikkat ediniz.)

1) "Egemen-bağımsız teşkilat" kamu düzeninin unsurlarından biri değildir.

2) Kamu düzeninin bozulmasından sonra harekete geçen kolluk Adli kolluk

3) "Türkiye Büyük Millet Meclisi" özel güvenlik hizmetinden yararlanabilecek kamu tüzel kişilerinden sayılmaz.

4) Bireysel özgürlüklere emir ve yasaklarla kısıtlamalar getiren işlemlere Kayıtlayıcı işlemler denir

5) Konut, işyeri ve tesislerin güvenliğini sağlamak amacıyla, teknik donanım kullanarak buraları izleyen işletme Alarm izleme merkezi

6) Yasal sınırlar çerçevesinde üst makamın yetkilerinden bir bölümünü hiyerarşik astlarına devretmesine Yetki devri denir

7) Kamu düzeninin önem taşıyan belli bir amacını ya da kamu düzeninden tamamen farklı bir amacı korumak için kurulan kolluğa Hizmet kolluğu denir

8) "Kamu hizmeti" kamu düzeni kavramının unsurlarından biri değil.

9) "Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu" özel güvenlik hukukunun kaynaklarından değildir.

10) "Ülke çapında şiddet olaylarının önüne geçilememiş olması" 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun?un yapılış gerekçeleri arasında gösterilen hususlardan sayılmaz.

11) Milli güvenliğin sağlanması amacına yönelik faaliyet yürüten polis türü Siyasi polis

12) "Seyahat acentesi sahipleri" kamu görevlisi olmadığı halde, ilgili yönetmeliğin 9. Maddesinde sayılmış, silah taşıma ruhsatı verilebilecek kişilerden sayılmaz.

13) "Diyanet işleri Başkanlığı" özel güvenlik hizmetlerinden yararlanabilecek kamu tüzel kişilerinden değildir.

14) Devletin; varlığına, bağımsızlığına ve egemenliğine yönelik dış tehditlerden korunmasına yönelik faaliyetlere Milli savunma denir

15) Herhangi bir suçla ilgili olmayıp, genel olarak kamu düzeninin sağlanmasına yönelik olarak yürütülen faaliyetlere idari kolluk denir

16) İdare mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir idarî yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son olarak incelendiği mahkeme Danıştay

17) "Ev ve işyerlerine giren hırsızın yakalanması" toplumun dirlik ve esenliğini bozacak düzensizlikleri önlemek üzere alınan kolluk önlemlerinden değildir.

18) Merkezi idarenin taşra örgütündeki amirlerinin bazı konularda merkeze danışmaksızın, merkezi idare adına kararlar alabilmesini sağlayan ilkeye Yetki genişliği denir

19) Devletin anayasal düzeninin, milli varlığının, bütünlüğünün, bütün menfaatlerin her türlü dış ve iç tehditlere karşı korunması ve kollanmasına Milli güvenlik denir

20) Kamu düzeninin gerçekleştirilmesine yönelik faaliyetlere Kolluk faaliyeti denir

21) "Mahalli idareler" özel güvenlik hizmetinden yararlanabilen kamu kuruluşlarından değildir.

Kaynak: www.onlinefotokopi.com

#-

Ünite 1 : Özel Güvenlik Hukukunun Kaynaklan ve Temel Kavramları

Kaynak: www.onlinefotokopi.com

Kaç Defa Soruldu?

Aşağıdakilerden hangisi kamu düzeninin unsurlarından biri değildir? 6  defa soruldu

Kamu düzeninin bozulmasından sonra harekete geçen kolluk aşağıdakilerden hangisidir? 4  defa soruldu

Bireysel özgürlüklere emir ve yasaklarla kısıtlamalar getiren işlemlere ne ad verilir? 3  defa soruldu

Aşağıdakilerden hangisi 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun?un yapılış gerekçeleri arasında gösterilen hususlardan biri değildir? 2  defa soruldu

Aşağıdakilerden hangisi Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelikte silah taşıma ruhsatı alabilecekler arasında sayılmamıştır? 2  defa soruldu

Aşağıdakilerden hangisi kamu düzeni kavramının unsurlarından biri değildir? 2  defa soruldu

Aşağıdakilerden hangisi özel güvenlik hukukunun kaynaklarından biri değildir? 2  defa soruldu

Bireylerin can ve malları için endişe duymadan yaşamlarını sürdürmelerini ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir? 2  defa soruldu

Devletin varlığına, bağımsızlığına ve egemenliğine yönelik dış tehditlerden korunmasına yönelik faaliyetler? 2  defa soruldu

İdari kolluk personelinin işledikleri görev suçlarının soruşturulması hangi kanun hükümlerine tabidir? 2  defa soruldu

Kamu düzeni ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 2  defa soruldu

Kamu düzeninin önem taşıyan belli bir amacını ya da kamu düzeninden tamamen farklı bir amacı korumak için kurulan kolluğa ne ad verilir? 2  defa soruldu

Kolluk faaliyetleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 2  defa soruldu

Kısa Özet

Türkiye?de özel güvenlik hukukunun başlıca kay-nakları 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ile bu kanunun uygulanmasını göstermek amacıyla çıkarılan Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik?tir. Bununla birlikte, her ne kadar doğrudan özel güvenlik hukukunu düzenlemiş olmasalar da, Anayasa, uluslararası sözleşmeler, kolluk işlemlerini konu eden Ceza Muhakemesi Kanunu gibi hukuksal metinler de özel güvenlik hukukunun, belirli ölçüde, kaynaklarından sayılabilmektedir. 5188 Sayılı Kanun çıkarılmadan önce de güvenlik alanında özel sektör faaliyet göstermiştir. 22.7.1981 tarihinde çıkarılan 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşlarının Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun ile özel sektörün güvenlik alanında faaliyet göstermesine izin verilmiştir. Özel güvenlik hukukuna doğrudan kaynaklık eden eski kanun yetersiz kalmış ve yeni yasal düzenleme zorunluluğu doğmuştur.

Özel güvenliğin yürüttüğü faaliyetle bir biçimini icra ettiği kolluk faaliyeti gerek yargı kararlarında gerekse öğretide bir kamu hizmeti olarak de-ğerlendirilmektedir. Bununla birlikte, kamu hizmeti kavramı, siyasal organların yerine getirilmesinde kamu yararının olduğunu düşündüğü çok çeşitli faaliyetler kümesini tanımlayan bir üst kavramken, kolluk faaliyeti, sağlanmasında kamu yararı olmakla birlikte sadece kamu düzenine yönelik bir faaliyet türüdür. Öte yandan, diğer kamu hizmeti türlerinde de bazen kolluk faaliyetinde olduğu gibi kayıtlayıcı işlemler yapılabilmektedir. Kolluk faaliyeti de diğer kamu hizmetlerine benzer hizmetler ifa edebilmektedir; dolayısıyla, kamu hizmeti ve kolluk faaliyeti bu bakımlardan da sıkı ilişki içinde olan kavramlardır. Kamu düzeni kavramını tanımlayabilmek ve kamu düzeni kavramının unsurlarını açıklayabilmek. Toplumun dış ve maddi düzeni olarak tanımlanan kamu düzeni, güvenlik, genel sağlık, dirlik ve esenlik gibi klasik unsurlardan oluşmaktadır. Birey ve topluluklarının can ve malları için endişe duymadan yaşamlarını sürdürmeleri olarak tanımlanan güvenlik, kolluğun en temel faaliyet alanını oluşturmaktadır. Kolluk, yasaların belirlediği sınırlar çerçevesinde güvenliğin sağlanması için bireylerin hak ve özgürlüklerini kısıtlayıcı önlemler alabilecektir. Kamu düzeninin güvenlik unsurundan farklı olarak milli güvenlik kavramı daha geniş kapsamlıdır. Kamu düzeninin bozulduğu her durumda milli güvenliğin de bozulduğunu söylemek mümkün değildir. Milli güvenlik, devletin varlığı ve halkın tamamıyla ilgili siyasal bir kavram olarak ele alınmaktadır. Kamu düzeninin unsuru olan güvenliği bozucu eylemler olağan hukuk kurallarıyla bertaraf edilirken, milli güvenliği bozucu eylemler karşısında genellikle olağanüstü yönetim usullerine başvurulabildiği görülmektedir. Kamu düzeninin bir unsuru olan genel sağlık, toplumun genelini ilgilendiren salgın hastalıkları konu eden bir kavramdır. Kolluk, genel sağlığın korunması için, yasaların çizdiği çerçeve içinde bireylerin hak ve özgürlüklerini kısıtlayıcı uygu-lamalara girişebilecektir. Kamu düzeninin diğer bir unsuru olan dirlik ve esenlik ise, toplumsal yaşamın olağan seyrini etkileyecek gürültü, toz, duman, koku gibi maddi düzensizlik ve rahatsızlıkların yokluğuna göndermede bulunur. Kolluk, bu türden maddi düzensizlik ve rahatsızlıklara yönelik önlemlere başvurabilmekte, dirlik ve esenliği bozanlara yasaların belirttiği yaptırımları uygulayabilmektedir.

İdari, adli ve siyasi olmak üzere üç kolluk türünden söz etmek mümkünse de, kamu düzeninin sağlanmasına yönelik kolluk faaliyeti, idari ve adli kolluk şeklinde belirmektedir; dolayısıyla, özel güvenliği ilgilendiren kolluk da idari ve adli kolluk türleridir. İdari kolluk önleyici niteliktedir ve idari makamların emri altında faaliyet yürütür. Adli kolluk ise bastırıcı niteliktedir ve adli makamların emri altında faaliyet gösterir. Bununla birlikte, gerek personel, gerekse suçu önleme ve oluşmuş bir suçu soruşturma işlemleri bakımından idari ve adli kolluk iç içe geçebilmektedir. İdari kolluk faaliyetinden doğan uyuşmazlıklar idari yargıda çözümlenir. İdari kolluk personelinin işledikleri görev suçlarının soruşturulması izne tâbidir. Buna karşılık, adli kolluk faaliyetinden doğan uyuşmazlıklar adli yargıda görülür. Adli kolluk personelinin işlediği görev suçları doğrudan Cumhuriyet savcısı tarafından soruşturulur.

Püf Noktalar

• Kolluğun özel bir şekli olarak özel güvenlik faaliyeti, birey hak ve özgürlüklerini, diğer bir anlatımla insan haklarını ilgilendiren işlem ve eylemleri içermektedir. Anayasalar devletin temel organlarını göstermenin yanında bireyin hak ve özgürlüklerini güvence altına almayı da amaçlayan ve bu doğrultuda normlar içeren hukuksal metinler olduğundan özel güvenlik hukukuna bir ölçüde kaynaklık ederler. Aynı husus, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi insan haklarını konu alan hukuksal metinler ve nihayet bir kısım kolluk işlemlerine rehberlik eden ceza muhakemesi kuralları için de geçerlidir.
• Kolluk faaliyeti, nihayetinde kamu hizmetinin bir türü olarak değerlendirilebilir. Kamu hizmeti ise, kamu yararının sağlanmasını amaçlayan çok çeşitli faaliyetleri kapsayabilmektedir. Çeşitli bayındırlık hizmetleri, bi-reylerin yaşam koşullarını iyileştirmeye yönelik sosyal hizmetler, kamu hizmeti şeklinde örgütlenebilmektedir. Şu halde, kamu hizmeti, kolluk faaliyetini de içeren daha kapsayıcı bir kavramdır.
• Kamu düzeninin güvenlik unsuruna salt polisiye veya asayiş önlemleriyle yaklaşmak, temel hak ve özgürlüklerin zarar görmesiyle sonuçlanabilir ve kamu düzeninin temelden sarsılmasıyla sonuçlanabilecek kitlesel hoşnutsuzluklara yol açabilir. Oysa güvenlik ve genel olarak kamu düzenin sağlanması, sosyo-ekonomik, sosyal psikolojik boyutları da olan sorunlardır.
• Kamu düzeninin güvenlik unsuru, halkın herhangi bir tedirginlik ve kaygı yaşamaksızın günlük yaşamını sür-dürmesiyle ilgili bir kavramken, milli güvenlik, devlet düzeni ve ülkenin varlığıyla ilişkilendirilen siyasal bir kavramdır. Sıradan güvenlik sorunlarının ve genel olarak kamu düzeninin, milli güvenlik kavramıyla anılır hale gelmesi veya kamu düzeninin güvenlik unsurunun milli güvenlik kavramıyla aynı içerik ve genişlikte ele alınması, bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin olağan ölçülerin çok ötesinde sınırlanması ve hatta ortadan kalkması sonucunu doğurur.
• İdari kolluk, herhangi bir suçun ortaya çıkma ihtimaline binaen önleyici içerikte bir faaliyet yürütürken, adli kolluk ise, ortaya çıkmış bir suç veya kuvvetli bir suç şüphesi durumunda faillerin, suç delillerinin ortaya çıkarılmasını amaçlayan bir faaliyet yürütür. İkinci durumda, kamu düzenini bozucu eylem gerçekleşmiş ve kamu düzeninin yeniden sağlanması gereği doğmuştur. Yasa koyucunun, yürüttüğü faaliyetin bu hassas içeriğinden dolayı, görev suçlarını izin koşuluna bağlamayarak adli kolluğun görevini azami özen ve dikkatle yapmasını sağlamak istediği söylenebilir.

Kısa Kısa

• Türkiye?de özel güvenlik hukukunun başlıca kaynakları 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun (R.G., 26.06.2004, sayı: 25504) ile bu kanunun uygulanmasını göstermek amacıyla çıkarılan Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik?tir (R.G., 07.10.2004, sayı: 25606). Belirtmek gerekir ki, özel güvenlik hukukunun kaynakları bunlarla sınırlı değildir. Başta Anayasa olmak üzere, doğrudan genel kolluğu düzenleyen kanunlar, Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu gibi yasal düzenlemeler ve hatta birtakım uluslararası sözleşmeler de özel güvenlik hukukunun kaynakları arasında yer alır. Özel güvenliği doğrudan ele almayan bu düzenlemelerden burada bahsedilmeyecek, ileriki bölümlerde yeri geldikçe değinilecektir. 5188 Sayılı Kanun ve uygulama yönetmeliği özel güvenliğin dayanağı niteliğinde hukuki metinlerdir. Söz konusu kanun ile özel hukuk kişilerinin, devletin temel işlevlerinden olan güvenlik alanında faaliyette bulunmalarına izin verilmiştir.
Yakın zamanlara kadar özel hukuk kişilerinin güvenlik alanında faaliyet gös-teremeyeceği kabul edilmekteydi. Çünkü bireyler için en temel ihtiyaçlardan biri olan güvenliğin sağlanmasından devlet sorumludur. Nitekim Anayasanın 5. maddesinde toplumun huzurunun korunması, devletin temel amaç ve görevleri arasında sayılmıştır. Devlet, en temel görevlerinden biri olan bu görevi yerine getirmekten vazgeçemeyeceği gibi devletin bu alanı tamamen özel kişilere bırakması da mümkün değildir (Moreau, 1965, s.14). Ancak yakın zamanlara kadar özel sektörün faaliyet gösteremeyeceği alan olarak kabul edilen güvenlik alanında, özel sektörden yararlanılabileceği artık kabul edilmektedir. Suç ile mücadele için öngörülen özel güvenlik Türkiye?de olduğu gibi tüm dünyada da hızla gelişen sektör niteliğindedir. Türkiye?de 5188 Sayılı Kanun çıkarılmadan önce de güvenlik alanında özel sektör faaliyet göstermekteydi. 22.7.1981 tarihinde çıkarılan 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşlarının Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun ile özel sektörün güvenlik alanında faaliyet göstermesine izin verilmiştir. 2495 sayılı Kanun milli ekonomiye veya devletin savaş gücüne önemli katkısı bulunan kamuya ya da özel kişilere ait kurum ve kuruluşların güvenliklerinin sağlanması amacıyla sınırlı bir çerçevede özel güvenlik teşkilatı kurulmasına izin vermiştir. Ancak 2495 Sayılı Kanun yeterli görülmeyerek 5188 Sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmıştır. 5188 Sayılı Kanun?un genel gerekçesinde 2495 Sayılı Kanun?un yetersizliği şu gerekçelere dayandırılmıştır: • Bireylerin özel korunması ile ilgili düzenlemeler içermemesi, • Kanunda sayılanlar dışındaki kurum ve kuruluşların özel güvenlik teşkilatı kuramaması, • Kanun kapsamına alınan kurum ve kuruluşların ise özel güvenlik teşkilatını kurmalarının zorunlu olması, bu zorunluluğa uymayanların yaptırımlara maruz kalması, • Kanun kapsamına girmediği hâlde, ortaya çıkan ihtiyaç nedeniyle birçok kurum ve kuruluş, özel güvenliğini bir şekilde sağlamaya başlamıştır. Piyasada ortaya çıkan talebi karşılamak üzere birçok şirketin izinsiz ve denetimsiz olarak özel güvenlik hizmeti vermeye başlaması,  • Kamunun can ve mal güvenliğini sağlamak esasen devletin en önemli gö-revlerinden biridir. Öbür taraftan kişilerin canını ve malını koruma hakkı vardır. Devletçe sağlanan genel güvenliğe ek olarak, canını ve malını ayrıca korumak isteyenlere bu imkânın sağlanması gereği. Genel gerekçede belirtilen eksiklikleri gidermek amacıyla çıkarılan 5188 Sayılı Kanun ile tüm kurum ve kuruluşların yanında kişilerin de güvenliklerinin özel güvenlikle sağlanmasına olanak tanınmıştır. Kanun?un amacını belirten 1. maddede özel güvenliğin, kamu güvenliğini tamamlayıcı nitelikte olduğu belirtilmiştir. Özel güvenliğin ele alınmasında, kolluk faaliyetleri çerçevesinde yürütülen güvenlik kavramının açıklanması gerekmektedir. Türkiye'de özel güvenliği doğrudan ele alan hukuksal kaynaklar sınırlı sayıda olmakla birlikte, başta Anayasa ve insan haklarını konu alan uluslararası sözleşmeler olmak üzere çeşitli hukuk metinlerinin özel güvenlik hukukunu ilgilendiren normlar içerebiliyor olma-sının, özel güvenliğin hangi özelliğiyle açıklanabileceğini tartışınız.
• Kamu Düzeni
Kamu düzeni kavramı toplumun dış ve maddi düzeni olarak tanımlanmıştır (Hauriou, 2002, s. 549). Bu çerçevede kolluk, bireylerin ahlak anlayışlarına göre şekillendirdikleri kişisel yaşamlarına müdahale edemez. Ancak, bireylerin bu eylem ve davranışları, toplumun dış ve maddi düzeni için açık ve yakın bir tehlike oluşturuyorsa kolluk işlemlerine konu olabilir (Günday, 2003, s.260-261). Örneğin, bireylerin evlerinde çıplak dolaşmaları yasaklanamazken sokakta çıplak dolaşmaları yasaklanabilir. Nitekim 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu?nda genel ahlaka aykırı suçlar düzenlenmiştir (madde 225-229). Genel ahlakın kolluk faaliyetlerine sıkça konu olduğu alanlar; sinema, tiyatro, şarkı sözleri gibi sanatsal alanlardır. Ancak belirtmek gerekir ki düşünce ve ifade hürriyeti ile bilim ve sanat hürriyeti ile yakından ilgili olan bu alanda genel ahlak kavramı oldukça sınırlı uygulanmalıdır. Aksi hâlde içeriği ve sınırları belli olmayan genel ahlak anlayışı üzerinden her türlü sanatsal ve düşünsel faaliyetin yasaklanması söz konusu olur ki bu durum, rejimin demokratikliğini tartışılır hâle getirir. Genel ahlak, şiddet, pedofili, pornografi gibi evrensel düzeyde kabul görmüş sorunlarla mücadele için kolluk işlemlerine konu yapılabilir (Özay, 2002, s.499).
• Güvenlik konusunda, son olarak, güvenlik kavramı ile milli güvenlik kavramının farkını açıklamak gerekir. Çünkü özel güvenlik, kamu düzeninin unsuru olan güvenlik alanında faaliyet gösterir. Kamu düzeninin unsuru olan güvenlik kavramı, milli güvenlik kavramından farklıdır. Nitekim anayasada da temel hak ve özgürlüklerin sınırlanma nedeni olarak kamu düzeni ve milli güvenlik kavramları ayrı ayrı belirtilmiştir.
Milli güvenlik kavramı daha geniş kapsamlı bir kavramdır. Milli güvenlik hem iç hem de dış güvenliği içerir. İç güvenliği tehlikeye atan bir durumun varlığı halinde kamu düzeninin bozulduğu söylenebilirse de kamu düzeninin bozulduğu her durumda milli güvenliğin de bozulduğunu söylemek mümkün değildir. Milli güvenliğin tehlikeye düşmesi ya da bozulması için başka ek koşullar da gerekir. Zira kamu düzeninin unsuru olan güvenlik halkın günlük yaşantısını can güvenliği endişesi taşımadan sürdürebilmesi anlamına gelirken milli güvenlik sadece halkın yaşamının değil ülke ve düzenin devamını sağlamak için alınan siyasi kararlarla sağlanır. Bu bağlamda kamu düzeninin sağlanması idari bir işlevken milli güvenliğin sağlanması hükümet işlevi kapsamında bir faaliyettir. Milli güvenlikle kamu düzeni arasındaki bir fark da kamu düzenini bozan faaliyetlerin geçici olması nedeniyle olağan hukuk düzeni kurallarıyla önlenmesi ve kamu üzeninin tesisi mümkünken milli güvenliği bozan faaliyetler devletin varlığını ve halkın tümünü etkilediğinden olağanüstü hâl rejimleriyle korunmasının gerekeceği belirtilmiştir (Akgüner, 1983, s. 69-72). Milli güvenliği bozan faaliyetler söz konusu olduğunda devletler olağanüstü hal rejimleri uygulamakta, hatta durumun ağırlığına göre kolluk yetkileri de askeri makamlara geçmektedir.
• Genel Sağlık
Kamu düzeninin unsuru olarak sağlık, tek tek bireylerin değil, toplumun salgın hastalıklardan korunmasını kapsar. Bireylerin hastalıklarının tedavisi ise sağlık alanında verilen kamu hizmetinin konusunu oluşturur. İdare, toplum sağlığını korumak için gerekli tedbirleri alır. Alınan tedbirlerin konusunu sadece insanlar değil, hayvanlar ile taşınır ve taşınmaz mallar oluşturur (Günday, 2003, s.262-263). Kolluğun genel sağlığın korunması amacıyla bireylerin hak ve özgürlüklerine yapacağı kısıtlamalar, tüm idari faaliyetlerde olduğu gibi yasa koyucunun belirlediği alanlarla sınırlıdır. Genel sağlığın korunmasına yönelik yasaların belli başlıları gıdaların denetimine yönelik 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile mahalli idarelerin görevlerini düzenleyen 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunudur. Dirlik ve Esenlik Dirlik ve esenlik toplumsal yaşamın olağan seyrini etkileyecek gürültü, toz, duman, koku gibi maddi düzensizlik ve rahatsızlıkların yokluğu olarak tanımlanabilir (Gözübüyük ve Tan, 2007, s. 724). İdare toplumun dirlik ve esenliğini bozacak maddi düzensizlikleri önlemek üzere kolluk faaliyetlerinde bulunur. Bu amaçla yapılacak kolluk önlemlerine, sokaklarda ve pazar yerlerinde yüksek sesli anonsların yasaklanması, araçların egzozlarının kontrol edilmesi, çöplerin belli saatler arasında sokağa bırakılması, disko ve eğlence yerlerindeki müzik sesinin belli desibelle sınırlandırılması örnekleri verilebilir. Kamu düzeninin dirlik ve esenlik unsuru aslında çevre konuları ile yakından ilgilidir. Anayasanın 56. maddesinde herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşamak hakkına sahip olduğu düzenlendikten sonra çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevrenin kirlenmesini önlemek devlet ve vatandaşlar için ödev olarak düzenlenmiştir. 1982 Anayasasıyla birlikte sosyal haklar arasında düzenlenen çevre hakkının ta-nınmasıyla 1983 yılında 2872 sayılı Çevre Kanunu çıkarılmıştır. Kanun?un 14. maddesinde dirlik ve esenlik kapsamında ele alınan gürültü özel olarak düzenlenmiştir. Buna göre ruh sağlığını bozacak şekilde, belirlenen standartlar üzerinde gürültü ve titreşim oluşturulması yasaklanmıştır. Yine Çevre Kanununun ek 9. maddesinde kokuya sebep olan emisyonların çevreye verilmesi yasaklanmıştır. 8. madde ile de çevreyi kirletmek yasaklanmıştır. Çevrenin kirlenmesi ihtimalinde ilgililer gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Kanun?da öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında kolluk faaliyetleri kapsamında yaptırımlar uygulanır.

Bu konuda şöyle sorular gelebilir.

Toplumun, rahatsız edici toz, duman, gürültü, ışık ve koku gibi etkilerden uzak olarak yaşamasını anlatan kavram hangisidir? A) Güvenlik B) Esenlik C) Kamu yararı D) Genel ahlâk E) Genel sağlık Doğru Cevap: E





Aşağıdakilerden hangisi kamu düzeni kavramının unsurlarından biri değildir? A) Kamu hizmeti B) Genel sağlık C) Dirlik ve esenlik D) İnsan onuru E) Güvenlik 2014 Ara Sınav Doğru Cevap: A





Aşağıdakilerden hangisi kamu düzeninin unsurlarından biri değildir? A) Güvenlik B) Esenlik C) Genel sağlık D) Genel ahlâk E) Bireysel sağlık Doğru Cevap: E

Doğru - Yanlış Testleri

Aşağıdaki ifadeleri doğru-yanlış şeklinde doldurun. Hatalı bildiğiniz konu başlıklarını tekrar gözden geçirin.

(   ) (5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ile ilgili); Bireylerin özel güvenlik hizmetlerinden yararlanması mümkündür.

(   ) (Milli güvenlik kavramı ile ilgili); Mili güvenlik hem iç hem de dış güvenliği kapsar.

(   ) (Kamu düzeni ile ilgili); Toplumun dış ve maddi düzeni olarak tanımlanır.

(   ) (Kolluk faaliyetleri ile ilgili); Kayıtlayıcı işlemlerle gerçekleştirilir.

(   ) (Kamu düzeni ile ilgili); Hangi faaliyetlerin devletçe kamu hizmeti olarak üstlenileceğine yargı organları karar verir.

(   ) (Milli güvenlik kavramı ile ilgili); idari bir işlev olan milli güvenliğin sağlanmasından içişleri Bakanlığı sorumludur.

(   ) Kolluk faaliyetlerinin devlet tarafından üstlenilip üstlenilmeyeceğine siyasal organlar karar verir.

(   ) "Seyahat acentesi sahipleri" kamu görevlisi olmadığı halde, ilgili yönetmeliğin 9. Maddesinde sayılmış, silah taşıma ruhsatı verilebilecek kişilerden biridir.

(   ) "Kamusal estetik" kamu düzeninin unsurlarından biridir.

(   ) "Bireysel sağlık" kamu düzeninin unsurlarından biridir.

(   ) "Milli güvenlik" kamu düzeninin unsurlarından biridir.

(   ) "Genel Sağlık" kamu düzeninin unsurlarından biridir.

(   ) "Ev ve işyerlerine giren hırsızın yakalanması" toplumun dirlik ve esenliğini bozacak düzensizlikleri önlemek üzere alınan kolluk önlemlerinden biridir.

(   ) "İnsan onuru" kamu düzeni kavramının unsurlarından biridir.

(   ) "Türk Ceza Kanunu" özel güvenlik hukukunun kaynaklarından biridir.

(   ) "Ülke çapında şiddet olaylarının önüne geçilememiş olması" 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun?un yapılış gerekçeleri arasında gösterilen hususlardan biridir.

(   ) "insan onuru" kamu düzeni kavramının unsurlarından biridir.

(   ) "Araçların egzozlarının kontrol edilmesi" toplumun dirlik ve esenliğini bozacak düzensizlikleri önlemek üzere alman kolluk önlemlerinden biridir.

(   ) "Özel yarar" kamu düzeninin unsurlarından biridir.

(   ) "Ceza Muhakemesi Kanunu" özel güvenlik hukukunun kaynaklarından biridir.

(   ) Özel güvenlik hukukunun başlıca kaynaklarındandır.

(   ) Milli Güvenlik Kurulu milli güvenlik siyasetinin oluşturulmasına yardımcı kurul niteliğindedir.

(   ) (Kamu düzeni ile ilgili); Anayasanın birçok maddesinde temel hak ve hürriyetleri sınırlama sebebi olarak düzenlenmiştir.

(   ) Kolluk faaliyetleri ile kamu düzeni korunmak suretiyle kamu yararı sağlanmış olur.

(   ) (Kamu düzeni ile ilgili); Kolluk, kamu düzenini sağlamak için bireylerin ahlak anlayışlarına göre şekillendirdikleri kişisel yaşamlarına müdahale edemez.

D D D D Y Y Y Y D Y Y D Y D D Y D D Y D D D D D D

Boşluk Doldurma Aşağıdaki ifadelerdeki boşlukları doldurun. Hatalı olduğunuz konu başlıklarını tekrar gözden geçirin.

1) Devletin; varlığına, bağımsızlığına ve egemenliğine yönelik dış tehditlerden korunmasına yönelik faaliyetlere ...........denir

2) Herhangi bir suçla ilgili olmayıp, genel olarak kamu düzeninin sağlanmasına yönelik olarak yürütülen faaliyetlere ...........denir

3) Kamu düzeninin bozulmasından sonra harekete geçen kolluk ...........dır

4) Bireysel özgürlüklere emir ve yasaklarla kısıtlamalar getiren işlemlere ...........denir

5) Siyasal organlarca kamuya yararlı olarak kabul edilen ve kamu kuruluşlarının doğrudan ya da yakın gözetim ve denetimleri altında özel kesim tarafından yürütülen faaliyetlere ...........denir

6) Kamu düzeninin önem taşıyan belli bir amacını ya da kamu düzeninden tamamen farklı bir amacı korumak için kurulan kolluğa ...........denir

7) Birey ve toplulukların can ve malları için endişe duymadan yaşamlarını sürdürmelerine ...........denir

8) Toplumun dış ve maddi düzenini ifade eden kavram ...........dır

9) Milli güvenliğin sağlanması amacına yönelik faaliyet yürüten polis türü ...........dır

10) Devletin anayasal düzeninin, milli varlığının, bütünlüğünün, bütün menfaatlerin her türlü dış ve iç tehditlere karşı korunması ve kollanmasına ...........denir

11) Kamu düzeninin gerçekleştirilmesine yönelik faaliyetlere ...........denir

1) Milli savunma  2) idari kolluk  3) Adli kolluk  4) Kayıtlayıcı işlemler  5) Kamu hizmeti 6) Hizmet kolluğu  7) Güvenlik  8) Kamu düzeni  9) Siyasi polis  10) Milli güvenlik 11) Kolluk faaliyeti  Kaynak: www.onlinefotokopi.com

#-

Ünite İle İlgili Çıkmış Sorular

1. Umuma açık kapalı mekânlarda tütün mamulleri tüketiminin yasaklanmasında aşağıdaki kamu düzeni unsurlarından hangisi esas alınmıştır?   A) Esenlik   B) Güvenlik   C) Genel sağlık   D) Genel ahlâk   E) Kamusal estetik 2017 Dönem Sonu Doğru Cevap: C

2. Aşağıdakilerden hangisi kamu düzeninin unsurlarından biri değildir?   A) Egemen-bağımsız teşkilat   B) Genel sağlık   C) Esenlik   D) Kamusal estetik   E) Asayiş 2017 Dönem Sonu Doğru Cevap: A

3. Devletin; varlığına, bağımsızlığına ve egemenliğine yönelik dış tehditlerden korunmasına yönelik faaliyetlere ne ad verilir?   A) Askeri inzibat   B) Kamusal yönetim usulleri   C) Kamu düzeni   D) Kolluk   E) Milli savunma 2018 Ara Sınav Doğru Cevap: E

4. Şap veya kuduz hastalığı tespit edilen yerlerin karantinaya alınması aşağıdaki kamu düzeni unsurlarından hangisi ile ilgilidir?   A) Genel ahlâk   B) Genel sağlık   C) Dirlik ve esenlik   D) Kamusal estetik   E) Asayiş 2018 Ara Sınav Doğru Cevap: B

5. Kişilerin silah bulundurma ve taşıma ruhsatı alabilmeleri aşağıdaki kanunlardan hangisi ile düzenlenmiştir?   A) 3388 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanunu   B) 4654 sayılı Memleket içi Düşmana Karşı Silahlı Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu   C) 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun   D) 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun   E) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 2018 Ara Sınav Doğru Cevap: D

6. Herhangi bir suçla ilgili olmayıp, genel olarak kamu düzeninin sağlanmasına yönelik olarak yürütülen faaliyetlere ne ad verilir?   A) idari yargı   B) idari kolluk   C) Devletleştirme   D) Yasama   E) Adli kolluk 2018 Ara Sınav Doğru Cevap: B

7. Aşağıdakilerden hangisi kamu düzeninin unsurları arasında yer alır?   A) Eğitim hizmeti   B) Bağımsız idari otoriteler   C) Yargı   D) Ulaşım hizmeti   E) Güvenlik 2018 Ara Sınav Doğru Cevap: E

8. Kamu düzeninin bozulmasından sonra harekete geçen kolluk aşağıdakilerden hangisidir?   A) Önleyici kolluk   B) Adli kolluk   C) Siyasi kolluk   D) İdari kolluk   E) Kamu düzeni kolluğu 2013 Dönem Sonu Doğru Cevap: B

9. Aşağıdakilerden hangisi kamu düzeninin unsurlarından biri değildir?   A) Milli güvenlik   B) Dirlik   C) Güvenlik   D) Genel Sağlık   E) Esenlik 2013 Dönem Sonu Doğru Cevap: A

10. Bireysel özgürlüklere emir ve yasaklarla kısıtlamalar getiren işlemlere ne ad verilir?   A) Kısıtlama işlemleri   B) Bireysel işlemler   C) Özgürlük işlemleri   D) Daraltıcı işlemler   E) Kayıtlayıcı işlemler 2015 Dönem Sonu Doğru Cevap: E

11. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye?de milli güvenliğin sağlanmasından sorumludur?   A) Milli Güvenlik Kurulu   B) Mili İstihbarat Teşkilatı   C) Başbakan   D) Bakanlar Kurulu   E) Türkiye Büyük Millet Meclisi 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: D

12. 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Özel hukuk kişilerinin güvenlik alanında faaliyette bulunmalarına izin verilmektedir.   B) Bireylerin özel güvenlik hizmetlerinden yararlanması mümkündür.   C) 5188 sayılı Kanun çıkarılarak Türkiye?de ilk kez özel sektörün güvenlik alanında faaliyette bulunması sağlanmıştır.   D) Özel güvenlik kamu güvenliğinin tamamlayıcısı olarak düzenlenmiştir.   E) Özel güvenlik hukukunun başlıca kaynaklarındandır. 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: C

13. Siyasal organlarca kamuya yararlı olarak kabul edilen ve kamu kuruluşlarının doğrudan ya da yakın gözetim ve denetimleri altında özel kesim tarafından yürütülen faaliyetlere ne ad verilir?   A) Kamu hizmeti   B) Kamu düzeni   C) Kamu yararı   D) Kolluk   E) Kamu malı 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: A

14. Milli güvenlik kavramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Milli güvenlik kavramı kamu düzeni kavramına göre daha geniş kapsamlıdır.   B) Mili güvenlik hem iç hem de dış güvenliği kapsar.   C) İdari bir işlev olan milli güvenliğin sağlanmasından İçişleri Bakanlığı sorumludur.   D) Mili güvenliği bozan faaliyetler olağanüstü hal rejimlerinin uygulanmasını gerekli kılar.   E) Milli Güvenlik Kurulu milli güvenlik siyasetinin oluşturulmasına yardımcı kurul niteliğindedir. 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: C

15. Kamu düzeni ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Toplumun dış ve maddi düzeni olarak tanımlanır.   B) Genel ahlak kamu düzeni kavramı içinde yer almadığından hiçbir şekilde kolluk işlemlerine konu olmaz.   C) Kamu düzeni kavramı unsurlarıyla belirlenmektedir.   D) Anayasanın birçok maddesinde temel hak ve hürriyetleri sınırlama sebebi olarak düzenlenmiştir.   E) Kolluk faaliyetlerinin amacını oluşturur. 2013 Ara Sınav Doğru Cevap: B

Ders Analizi

Son 5 yılda çıkmış soruların ünitelere göre analizi

Ara Sınav Üniteleri

1.Ünite Özel Güvenlik Hukukunun Kaynaklan ve Temel Kavramları 49 soru

2.Ünite Özel Güvenlik-Genel Kolluk İlişkisi ve Kolluk Personel ve Makamları 63 soru

3.Ünite Özel Güvenlikten Yararlanabilme Şartları  24 soru

4.Ünite Özel Güvenlik Hizmetinden Yararlanma Usulleri 32 soru

5.Ünite Özel Güvenlik Şirketleri 40 soru

6.Ünite Özel Güvenlik Görevlileri 12 soru

7.Ünite Özel Güvenlik Görevlilerinin Yetkileri  1 soru

8.Ünite Özel Güvenlik Görevlilerinin Yetkilerinin Sınırları 0 soru

9.Ünite Özel Güvenliğin Denetimi 2 soru

10.Ünite Özel Güvenlik Faaliyetlerinin Yürütülmesinden Doğan Zararların Tazmini 1 soru

Tebrikler. 1. Üniteyi tamamladınız..

Buradaki bilgilerin tümü onlinefotokopi.com TEKKAYNAK ders çalışma kitapçıklarından alıntıdır.

Bu üniteye ait diğer çıkmış sorular ile diğer ünitelerine ait kaynakları ve deneme sınavlarını, Sınav öncesi pratik bilgileri , Doğru Yanlış ve Boşluk Doldurma Testlerini, Çözümlü Sorularıwww.onlinefotokopi.com sitesinden temin edebilirsiniz. onlinefotokopi olarak tüm sınavlarınızda başarılar dileriz.