A’dan Z’ye Dikey Geçiş
Meslek Yüksekokullarını bitiren öğrenciler ile Açıköğretim Önlisans programlarından mezun olan öğrenciler, örgün öğretim kademesinde lisanslarına devam edebiliyorlar. Bazı esaslara dayalı olan dikey geçiş yönetmeliğinden yararlanmak isteyen adayların, Önlisansta başarılı olmaları şart. Dikey geçiş yönetmeliğinin özeti konumundaki bu yazıyı okumak, lisans düşünen adaylara rehber olacaktır.
Öncelikle, Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisanstan mezun olanlara yönelik, lisans kademesinde kontenjanlar açılır. Açılan kontenjanlar, bitirdikleri alanın devamı niteliğindedir. Yükseköğretim kurulu, üniversitelerin görüş ve önerilerini de dikkate alarak, toplanan ihtisas üyeleri dikey geçişe başvurma şartlarını değerlendirir. Bu şartların aşamaları,
* Hangi lisans programları açılacak,
* Açılacak lisans programına hangi meslek yüksekokulları ile açıköğretimin hangi branşları müdahil olacak,
* Yerleştirilmesi öngörülen adayların, bu programlara kabul edilebilmesi için genel koşulları neler olacak,
* Programlara alınacak kontenjan sayısı ne kadar olacak,
* Yerleştirilmede alınacak asgari puan ne kadar olacak gibi kaidelerin üzerinde karar alınır.
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, o yıl son sınıfta olup staj haricindeki mezuniyet şartlarını yerine getiren adayların, dikey geçiş şartnamesi ile ilgili koşulları kapsayan bir kılavuz yayımlar. Kılavuzda, adayların lisans tercihlerini nasıl yapacakları, sınav değerlendirmesinin nasıl olacağı, akabinde üniversitelere yerleştirme işlemlerinin nasıl olacağı anlatılır. İlgili müdürlüklerin yazılı ilkeleri de belirtilir. Bu kıstasları yerine getiren adayların, 1 Ağustos tarihine kadar ÖSYM’nin elektronik ortamda gönderdiği listelerini işlemek durumundadır.
Başvuruları kabul edilen adaylar, bir yetenek sınava muhatap olurlar. Bu sınav, sözel ve sayısal kısımlardan oluşturularak hazırlanır. Yerleştirilmede adayların yetenek sınavından elde ettikleri puan ile akademik not ortalamalarının birleşimi göz önüne alınır. Dikey Geçiş Sınavı puanının nasıl hesaplanacağı ÖSYM tarafından belirlenir ve bu hesaplama aritmetiği Dikey Geçiş Sınavı kılavuzunda yer alır.
Üniversite seçme sınavının açıklanması ile beraber, adayların tercihleri de göz önüne alınarak lisans programlarına yerleştirme yapılır. İhtiyaç duyulursa, üniversitelerin kapasiteleri sorgulanarak, YÖK kararı ile ek yerleştirme yapılır.
Lisans hakkı kazanan öğrenciler, Önlisans eğitimi iken almış oldukları derslerin denkliği konumundaki derslerden muaf tutulurlar. (Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi vb.) Bu adayların, kredileri de dikkate alınıp, alması gereken dersler belirlenir. Yabancı dil gerektiren bölümlerin lisans programlarında, üniversiteye hak kazanabilmek için:
– Yabancı dil muafiyet sınavını geçmeleri,
– Ya da yabancı dil hazırlık sınıfına devam etmeleri gerekmektedir.
Öğretim dili en az % 30 yabancı dil veya tamamen yabancı dil formatında olan programların yabancı dil hazırlık sınavında okuyan öğrencilerin başarısız olması durumunda uygulanacak yaptırım,
adayın, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından Türkçe eğitim yapan bir yükseköğretim programına yerleştirilmesidir.
Meslek Yüksekokulu mezunları ile Açıköğretim Önlisans programlarını bitiren adaylar isterlerse, “kendi alanlarında” kontenjan sınırlaması olmayan Açıköğretim lisans programına devam edebilirler. Bu programda sınava tabi tutulmadan öğretimlerine devam ederler. Askerlik tecil işlemleri kendileri koordine etmekle mükellef olan bu adayların, üniversitenin tüm olanaklarından yararlanmaları da serbesttir..