AÖF Silbaştan (Bologna Süreci)
Açıköğretimdeki sistem değişikliklerinin en önemli kaynağını araştırdığımızda karşımıza Bologna Süreci çıkıyor. Aşağıdaki yazımızda çoğu üniversitede sistem değişikliklerine sebep olan Bologna Süreci ve bu ortak sistemin avantaj ve dezavantajlarını sizler için araştırdık.
Bologna süreci nedir?
Pek çok uluslarası kuruluşun işbirliği ile oluşan, (Türkiye ile 46 ülkenin de katıldığı) yükseköğretimde reformist yaklaşımı hedef alan bir süreçtir. Süreç, herhangi bir antlaşmaya ve yasal bağlılığa dayanmamaktadır. Sürecin amacı, yükseköğretim sistemlerinin kendilerine özgü farklılıkları korunarak birbirleriyle uyumlu hale getirilmesidir. Bu şekilde bir ülkeden ya da yükseköğretim sisteminden bir diğerine geçiş kolaylaşmaktadır. Bu yapı, kolay- anlaşılır ve karşılaştırılabilir bir derece sisteminin uygulanmasını, lisans ve lisansüstü olmak üzere iki kademeli bir sistemin uygulanmasını, ortak bir kredi sistemi oluşturulmasını ilke edinir.
Bu sistem, vakıf-devlet üniversitelerinde uygulanmakla beraber, Açıköğretim Fakültesinde de pratiğe geçti. (Kredili sistem ders/sınıf geçme sistemi olarak.)
Nedir kredili sistem o halde?
Şöyle ifade edebiliriz, öğrenim yükünün “kredi” ile tanımlandığı, yıl değil de yarı-yıl geçmeyi esas alan, değerlendirmenin harf notu ile göreceli olarak yapıldığı bir öğretim sistemidir. Bu sistemde dersler, programda kapladıkları süreye ve gerektirdiği çabaya göre kredilendirilirler. 2010-2011 Eğitim döneminde İlahiyat Bölümü ile başlayıp, 2011-2012 Eğitim Döneminde (Türk Dili ve Edebiyatı, Sosyoloji, İngilizce Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği, Felsefe lisans Düzeyinde); (Bilgi Yönetimi, Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Laboratuar ve Veteriner Sağlık önlisans düzeyinde) kredili sisteme geçmiştir. 2012-2013 eğitim sürecinde “tüm bölümler” sınıf ayrımı yapılmaksızın kredili sisteme geçmiş olacaktır. Örneğin, haftada 3 saat olan teorik bir dersin kredisi 3, haftada 4 saat olan bir uygulamanın kredisi ise 2’dir. Teorik derslere daha fazla kredi verilmesinin nedeni, bu derslere hazırlanmak için, derste geçecek sürenin en az iki katı sürenin derse hazırlanmak için harcanacağının varsayılmasıdır. Bölümlere ait derslerin içeriği:
“%40’ı bölüm /mesleki yeterlilik kazandırılmasına,
%20’si fakülte / alan / sektör kimliğine,
%40’ı üniversite yeterliliklere (bunun da %20’si genel kültür,
%10’u araştırıcılık, %10’u da iletişim olmak üzere) ayrılır.”
Not Aralığı Harf Notu Not Değeri Sonuç
84-100 A – A 4,00 GEÇTİ
77-83 A – B 3,70 GEÇTİ
71-76 B – A 3,30 GEÇTİ
66-70 B – B 3,00 GEÇTİ
61-65 B – C 2,70 GEÇTİ
56-60 C- B 2,30 GEÇTİ
50-55 C- C 2,00 GEÇTİ
46-49 C- D 1,70 ORT. GÖRE
40-45 D – C 1,30 ORT. GÖRE
33-39 D -D 1,00 ORT. GÖRE
0-32 F – F 0,00 KALDI
Kredili sistem, mutlak sistemdeki gibi 100 üzerinden değerlendirilir. İki dönem halinde uygulanan bu sistem, her dönem 2 sınavı, yılda 4 sınavı kapsar. Harflere yansıyış şekli yukarıdaki tablodaki gibidir. Bu bilgilerin ışığında ders/sınıf geçmeyi şöyle analiz edebiliriz. Kredili sistemde sınıfta kalma devri sona ermiştir. Artık derslerden kalma/geçme dönemi uygulanacaktır. Dersler iki ayrı dönemde verileceğinden, bir dönemde kalınan dersi ancak seneye aynı ki dönemde verilebilir. Bu da bir dersten kalınca hemen bir sonraki dönemde ders alınamayacak demektir. Ara sınavda aldığınız notun %30’u ile yılsonu sınavında aldığınız notun %70’ i toplanarak geçme başarı notunuz hesaplanır. ( %30 + %70 = 50 veya üzeri geçme notudur)
AÖF sınavları sonucunda, “C-D”, “D-C” ve “D-D” aldığınız dersleriniz varsa, bu ders ortalamalarınız (50′den az ancak 32′den yukarı) demektir. Bu da başarısız olduğunuzun göstergesidir. Aldığınız not 33-49 arası gelirse sizin o dönemdeki ortalamanıza bakılır. Dönem not ortalamanız 2.00′ın üzerindeyse “C-D” ,“D-C”, “D-D” aldığınız derslerden geçersiniz. Dönem not ortalamanız 2.00’ın altında ise bu sefer koşullu geçme devreye girer. Koşulu ise bahar dönemi sonunda genel not ortalamasının en az 2,0 olmasıdır. 2,0′ın altında bir Genel not ortalama getirirseniz koşullu geçtiğiniz derslerden de kalırsınız.
“A-A” ile “C-C” arasında aldığınız dersler, sorunsuz geçtiniz demektir. “F-F” aldığınız dersler ise, 32′den daha aşağı bir not ortalamasına sahip olduğunuzu ve “kaldığınızı”gösterir
Sistemin Avantajları
- Mutlak sisteme göre ders sayısı azdır.
- Öğrenci belli derslere ve proğrama bağlı kalmaz, özgürce derslerini seçebilir.
- Üst sınıflardan ders alarak, okul süresini kısaltabilir.
- Araştırma – inceleme yapmaya dayalı, kişiyi geliştirmeye yöneliktir. .
- Başarıyı ödüllendiren, öğrenci-merkezli bir sistemdir.
Sistemin Dezavantajları
- Harf sistemi, nispi (göreceli) bir uygulamadır.
- Sistemin yapısında bütünleme sınavları ile telafi sınavları ortadan kalkmıştır.
Her yeni sistem, artılarını ve eksilerini beraberinde getirir. Alışma sürecine girene kadar olumsuzluklar olacaktır. Uygulanacak bu sistemin Avrupa bazlı olması, başka ülkelerde uygulanması, ülkemizde de yaygınlaşmış olması güvenilirliğini kanıtlamaktadır.